|
Ta'lim tasnifiga ko'ra oziq-ovqat mahsulotlari quyidagi guruhlarga bo'linadi: un donalari, meva va sabzavotlar, xushbo'ylashtiruvchi mahsulotlar; kraxmal, shakar, asal va qandolat mahsulotlari; oziq-ovqat yog'lari, sut va sut mahsulotlari; tuxum va tuxum mahsulotlari, go'sht va go'sht mahsulotlari, baliq va baliq mahsulotlari.
Oziq-ovqat mahsulotlari asosiy guruhlarga bo'linishdan tashqari, turlarga bo'linadi va ularning ko'pchiligi navlarga bo'linadi. Mahsulot turi kelib chiqishi yoki xususiyatlari va tayyorlash bilan belgilanadi. Turli xilligi me'yoriy hujjatlar talablariga muvofiqligiga bog'liq.
Masalan, kofe kelib chiqishiga qarab quyidagi turlarda bo'lishi mumkin: arab, kolumbiya, braziliya va boshqalar va bu turlarning har biri eng yuqori yoki birinchi tijorat naviga tegishli bo'lishi mumkin; kolbasalar xom ashyoni termik qayta ishlash usuliga ko‘ra qaynatilgan, yarim dudlangan, dudlangan, quruq quritilgan, xom ashyo sifatiga ko‘ra kolbasa eng yuqori, birinchi, ikkinchi navlarga bo‘linadi.
Savdo navlaridan tashqari, iqtisodiy-botanika (sabzavot uchun), pomologik (mevalar uchun) va ampelografik (uzum uchun) navlari mavjud.
Oziq-ovqat mahsulotlari va kimyoviy birikmalarning tasnifi: Maqsadiga ko'ra oziq-ovqat mahsulotlari 3 guruhga bo'linadi:
1-guruh - an'anaviy texnologiyalar asosida ishlab chiqilgan, aholining asosiy guruhlarini oziqlantirish uchun mo'ljallangan ommaviy iste'mol mahsulotlari.
2-guruh - terapevtik profilaktik ovqatlanish uchun maxsus yaratilgan terapevtik (parhez) va terapevtik-profilaktika mahsulotlari. Bu guruhga boyitilgan, kam yog'li (33% yog 'kamayishi), past kaloriyali ovqatlar (40 kkal / 100 g dan kam), yuqori miqdorda oqsilli, kam miqdordagi shakar, xolesterin kiradi.
3-guruh - uch yoshgacha bo'lgan sog'lom va kasal bolalarning ovqatlanishi uchun maxsus yaratilgan bolalar ovqatlari.
Umumiy xarakterli xususiyatlar va foydalanish xususiyatlarini hisobga olgan holda, barcha oziq-ovqat mahsulotlari bir hil mahsulot guruhlariga birlashtirilgan:
Umumiy xarakterli xususiyatlar va foydalanish xususiyatlarini hisobga olgan holda, barcha oziq-ovqat mahsulotlari bir hil mahsulot guruhlariga birlashtirilgan:
- sut va sut mahsulotlari;
- go'sht va go'sht mahsulotlari;
- baliq, baliq mahsulotlari va dengiz mahsulotlari;
- tuxum va tuxum mahsulotlari;
- oziq-ovqat yog'lari;
- don va makaron;
- un, non va non mahsulotlari, kepak;
- yangi va qayta ishlangan sabzavotlar, mevalar (mevalar, rezavorlar, yong'oqlar) va qo'ziqorinlar;
- shakar o'rnini bosuvchi mahsulotlar, asal, qandolat mahsulotlari;
- konservalar va konsentratlar;
- lazzat beruvchi mahsulotlar (choy, qahva, ziravorlar, ziravorlar, oziq-ovqat kislotalari);
-mineral suv.
Oziq-ovqat mahsulotlari yuzlab kimyoviy birikmalardan tashkil topgan murakkab ko'p komponentli tizimlar bo'lib, bu birikmalar shartli ravishda quyidagicha tasniflanadi:
Ozuqaviy qimmatli birikmalar.Bular organizm uchun zarur oziq moddalar: oqsillar, yog'lar, uglevodlar, vitaminlar, minerallar.
Ta'm, xushbo'y, rang, prekursorlar, asosiy oziq moddalarning parchalanish mahsulotlari, boshqa biologik faol moddalar shakllanishida ishtirok etadigan moddalar. Ular shartli ravishda alimentar emas. Bu guruhga kartoshkadagi solanin, loviyadagi fazin kabi antialimentar toksik xususiyatlarga ega yoki antivitaminlar kabi oziq moddalar almashinuviga xalaqit beradigan tabiiy birikmalar kiradi.
Antropogen yoki tabiiy kelib chiqishi mumkin bo'lgan begona, potentsial xavfli birikmalar. Ular ifloslantiruvchi moddalar, ksenobiotiklar yoki begona kimyoviy moddalar deb ataladi. Bu moddalar tabiatan ham organik, ham noorganik, shu jumladan mikrobiologik kelib chiqishi mumkin.
Oziq-ovqat mahsulotlari va oziq-ovqat xomashyosida ma'lum miqdorda ozuqaviy moddalar va ifloslantiruvchi moddalarning mavjudligi mahsulotlarni sifat va xavfsizlik nuqtai nazaridan baholashni nazarda tutadi. Ushbu tartibni amalga oshiradigan jarayon sertifikatlash deb ataladi. Bugungi kunda etkazib beruvchining standartlar talablariga qat'iy rioya qilishi etarli emas, tovarlarni chiqarish va xizmatlarni muvofiqlik sertifikati bilan qo'llab-quvvatlash kerak. "Sertifikatlash" so'zining lotin tilidan so'zma-so'z tarjimasi "to'g'ri bajarilgan" (yoki "ma'lum talablarga javob beradi").
Do'stlaringiz bilan baham: |
