Ишлаб чиқаришнинг метрологик асослари

qiyoslash  laboratoriyasi  -  o’
lchash  vositalarini  qiyoslashni 
o’ziga  berilgan  huquqqa  muvofiq  bajaradigan  metrologik  xizmat 
idorasi.
 
 o’lchash  vositalarini  navbatdan  tashqari  qiyoslash
  o’lchash 
vositasini  navbatdagi  davriy  qiyoslash  muddati  kelmasdan  oldin 
bajariladigan  qiyoslash.  Navbatdan  tashqari  qiyoslash  zaruriyati  turli 
sabablar: 
o’lchash 
vositasining 
metrologik 
xususiyatlari 
yomonlashgan  yoki  bunga  gumon  paydo  bo’lganda,  foydalanish 
sharoitlari  buzilganda,  qiyoslash  tamg’asi  buzilganda  va  boshqa 
kamchiliklar natijasida yuzaga keladi.
 
. 
Boshlang’ich  etalonlarni  davlat  metrologik  xizmati  idoralari 
tomonidan qiyoslash va (bu idoralar tomonidan qiyoslani-shi mumkin 
bo’lmagan)  noyob  o’lchash  vositalarini  qiyoslash  ixtisoslik  bo’yicha 
davlat  ilmiy  metrologik  markazlar  (DIMM)  kuchi  bilan  amalga 
oshiriladi.  Davlat  metrologik  tekshiruvi  va  nazorati  bajarilishi  lozim 
bo’lgan  o’lchash  vositalari  qiyoslanadi.  Qiyoslashda  etalondan 
foydalaniladi.  Qiyoslash  ishlari  qiyoslash  bo’yicha  me’yoriy 
hujjatlarda  belgilangan  majburiy  talablarga  muvofiq  bajariladi. 
Qiyoslashni  maxsus  o’qitilgan,  Davlat  metrologik  xizmat  idoralari 
tomonidan  qiyoslovchilar  sifatida  attestasiyalangan  mutaxassislar 
bajaradi.  Qo’llanishga  yaroqli  deb  tan  olingan  o’lchash  vositalarini 
qiyoslash  natijalari  qiyoslanganlik  to’g’risida  guvohnoma  berib, 
qiyoslanganlik  tamg’asini  bosib  yoki  qiyoslash  bo’yicha  me’yoriy 
hujjatlarda  belgilangan  boshqa  usullar  bilan  rasmiylashtiriladi. 
Qiyoslashni o’tkazish huquqini berish mumkin bo’lgan boshqa rasmiy 
vakolatli  idoralar  sifatida  yuridik  shaxslarning  akkreditlangan 
metrologik  xizmatlari  qatnashadi.  O’lchash  vositalarini  qiyoslash 

---

 
133 
huquqini  berish  akkreditasiyasi  bunga  vakolatli  davlat  boshqaruv 
idorasi tomonidan o’tkaziladi. 
O’lchash  vositalarini  kiyoslash  ishlarini  tashkillashtirishda 
javobgarlik  o’lchash  vositalarini  ishlab  chikaruvchi,  ta’mirlovchi  va 
kiyoslash  ishlarini  olib  boruvchi  korxona  va  tashkilot  raxbarlariga 
yuklanadi. 
O’lchash vositalarini kiyoslashni me’yoriy xujjatga va O’zstandart 
agentligi tomonidan ko’rsatilgan kiyoslash vositalari va metodiga yoki 
metodik ko’rsatmalariga muvofik tarzda olib borilishi kerak.