Ишлаб чиқаришнинг метрологик асослари

Guru
h 
Guruh nomi 
Кichi
k 
guruh 
Кichik guruh nomi 
V 
 
 
 
 
 
E 
 
 
 
 
 
Ch 
 
 
 
 
Кuchlanishni 
o’lchash 
asboblari 
 
 
 
Zanjir 
va 
uni 
elementlarining 
parametrlarini 
o’lchash 
asboblari 
 
Chastotani 
o’lchash 
asboblari 
 
 
V1 
V2 
V3 
V4 
V7 
 
E1 
E2 
E3 
E7 
E8 
 
Ch1 
Ch2 
Ch3 
Ch5 
 
V-metrlarni qiyoslash qurilmalari 
O’zgarmas tok voltmetrlari 
O’zgaruvchan tok voltmetrlari 
Impulsli voltmetrlar 
Universal voltmetrlar 
 
qiyoslash qurilmasi 
Aktiv qarshilik o’lchovlari 
Induktivlik o’lchovlari 
Induktivlik asboblari 
Sig’imni o’lchash asboblari 
 
qiyoslash qurilmasi 
Rezonans chastotamerlar 
Elektronhisoblash chastotamerlari 
Кvarsli chastotamerlar 
 

---

 
111 
S 
 
Signal 
va 
spektrni  o’lchash 
asboblari 
S1 
S2 
S4 
Elektronnurli ossillograflar 
Modulyasiya chuqurligi asboblari 
Spektr analizatorlari 
 
 
6.3 Analog asboblar xakida umumiy ma’lumotlar 
 
Analogli  asboblar. 
Analogli  asboblarda
 
ularning  ko’rsatishi 
o’lchanadigan  kattalikning  uzluksiz  o’zgarish  funksiyasiga  bog’liq 
bo’ladi.  
Analogli  asboblar  yuqori  tezkorlikka  ega,  bundan  tashqari, 
asbobning  ko’rsatishi  bo’yicha  o’lchanadigan  kattalikning  o’zgarishi 
(raqamliga  qaraganda)  psixologik  jihatdan  oson  qabul  qilinadi 
(kuzatiladi).  Lekin,  analogli  (asosan,  strelkali)  asboblarning  aniqligi 
uning  shkalasi  bo’yicha  kuzatish  xatoligi  bilan  cheklanadi  (bu  erda 
xatolik odatda 0,05-0,1 % kichik bo’lmaydi). 
Analog o’lchash asboblari o’lchash texnikasida keng o’rin olgan 
asboblardan hisoblanadi. Bu turdagi asboblarda ko’rsatuv qaydnomasi 
uzluksiz  (funksional)  ravishda  o’lchanayotgan  kattalik  bilan 
bog’liqlikda  bo’ladi.  Bu  turdagi  asboblarning  struktura  chizmasi 
quyida keltirilgan: 
 
 
Analogli o’lchash asbobining struktura chizmasi 
 
Analog  o’lchash  asboblaridagi  muhim  zveno  -  o’lchash 
mexanizmi  hisoblanadi.  Bu  turdagi  o’lchash  asboblari  o’lchash 
mexanizmining ishlash tizimiga ko’ra quyidagi turlarga bo’linadi: 

 
Magnitoelektrik o’lchash asboblari; 

 
Elektromagnit o’lchash asboblari; 

 
Elektrodinamik o’lchash asboblari; 

 
Induksion o’lchash asboblari; 
Х 
У 

 
 O’lchash 
 zanjiri 
O’lchash 
mexanizmi 
Qayd etish 
qurilmasi 

---

 
112 

 
Ferrodinamik o’lchash asboblari; 

 
Elektrostatik o’lchash asboblari. 
Ushbu  ko’rsatilgan  qatordagi  magnitoelektrik,  elektromagnit  va 
elektrodinamik  turdagi  o’lchash  asboblari  nisbatan  keng  tarqalgan 
hisoblanadi.  Quyida  shu  3ta  tur  asboblarining  qisqacha  tavsiflarini 
keltiramiz.