Ishchi kasbini egallash

Ishlash tartibi: 

1.

 

Bir ariq-o’raning maydoni qancha? 

20 m (uzunligi)x0,8 m (eni)q16 m

2

 

2.

 

Bir ariq-o’raning hajmi qancha? 

16 m

2

 (maydoni)x0,6 m (chuqurligi)q9,6 m

3

 

3. Bir ariq-o’raga qanday miqdorda kartoshka ketadi? 

1 m

3

 - 650 kg (0,65 tonna) 

9,6 m

3

 - X 

Xq9,6 m

3

x0,65 tonna/1 m

3 

q 6,24 tonna 

4. 500 tonna kartoshkani joylashtirish uchun nechta ariq-o’ra kerak? 

500 tonna: 6,24 tonna q 81 dona ariq-o’ra. 

5. 500 tonna kartoshka joylashtirilgan ariq-o’ralar maydoni qancha? 

16 m

2 

x 81 dona ariq-o’ra q 1296 m 

2

 

Xuddi shu tartibda karam va sabzi mahsulotlarini saqlash uchun maydonlar aniqlanadi. 

 

1-rasm.

 Кartoshka saqlanadigan uyumni tashkil qilish sxemasi: 

1-yakuniy  tuproq  qoplamasi;  2-birinchi  tuproq  qoplamasi;  3-uyum  termometri;  4-

kartoshka; 5-poxol; 6-havo quvuri; 7-yog’ingarchilik suvlar uchun ariqcha. 

 

b) 200 tonna karam uchun, agar ariq-o’ralar o’lchami quyidagicha bo’lsa: uzunligi 10 

m, eni 0,8 m, chuqurligi 0,4 m: 

v) 300  tonna  sabzi  uchun,  agar  ariq-o’ralar  o’lchami  quyidagicha  bo’lsa:  uzunligi  10 

m, eni 0,6 m, chuqurligi 0,5 m : 

g) Yuqoridagi  a,  b,  v  vazifalariga  javob  topilganidan  so’ng,  ular  jamlanadi.  Uning 

yig’indisi sof o’ralar maydonini ko’rsatadi, ya’ni 75 foizini tashkil etadi. 

Ularning  umumiy  maydonini  aniqlashda  ular  orasidagi  ora-liqlar  (2  m)  va  asosiy 

yo’llar (4 m) inobatga olinadi, ular umumiy maydonning 25 foizini tashkil etadi. 

2-vazifa

.  Quyidagi  miqdordagi  sabzavotlarni  saqlashga  joy-lashtirish  uchun  uyumlar 

miqdorini aniqlang: 

---

40 

 

a) 500 tonna kartoshka uchun, agar uyum balandligi 0,9 m, eni 1,2 m, uzunligi 20 m ; 

b) 200 tonna karam uchun, agar uyum balandligi 1,0 m, eni 1,6 m, uzunligi 1 m; 

v) 300 tonna sabzi uchun, agar uyum balandligi 0,8 m, eni 1,2 m, uzunligi 10 m bo’lsa. 

g) yuqoridagi  a,  b,  v  vazifalarga  javob  topilgandan  so’ng,  ular  jamlanadi,  uning 

yig’indisi sof uyumlar maydonini ko’rsatadi, ya’ni 75% ni tashkil etadi. 

Uyumlarning  umumiy  maydonini  aniqlashda  ular  orasida  oraliqlar  (2  m)  va  asosiy 

yo’llar (5 m) inobatga olinadi, ular umumiy maydonning 25 foizni tashkil etadi. 

Hisoblash:

 uyum hajmi quyidagi formulalar yordamida echiladi: 

a) chuqursiz uyum uchun: 

2

)

1

(







у

Б

Э

Х

 

b) chuqurli uyum uchun: 

2

)

1

(







у

Б

Э

Х

Qu

1

E

1

Ch

1

 

bu erda: 

u – uyum uzunligi, m 

E – uyum eni, m 

B – uyum balandligi, m 

Ch – uyum chuqurligi, m  

u

1

E

1

Ch

1

 – mos holda uyum chuqurchasining uzunligi, eni va chuqurligi, m 

Sabzavotlarni  uyum  va  xandaqlarga  joylashtirish.  Uyum  va  xandaqlar  juft  qatorlab 

joylashtiriladi, ular orasida 6-8 m kengligida va ikki uyum yoki xandaq orasida 4-6 m yo’l 

qoldiriladi. Vaq-tinchalik ombor kvartallari orasida yo’l kengligi 8-10 m (2-rasm). 

 

2-rasm.