Ish haqi tizimini takomillashtirish yo’nalishlari

Tarif setkasi - razryadlarga bo’lingan shkala, u ishchilarning ish haqi uchun tarif stavkasi miqdorini bajarilayotgan ishning og’ir-engilligiga ko’ra hamda birinchi razryad tarif stavkasini tarif koeffitsientiga bo’lish orqali ularning malakasini aniqlashga yordam beradi.

“Bozor iqtisodiyoti sharoitida korxonalar mehnatga xaq to’lash shakllari, tizimlari, miqdorlarini mustaqil belgilaydilar. Ayni vaqtda korxonalar mehnatga xaq to’lashning qonun bilan kafolatlangan eng kam miqdorini ta’minlashi lozim⁶”.

Hozirgi kunda, byudjet hisobidan moliyaviy ta’minlanadigan muassasa, tashkilot va korxonalar xodimlari mehnatiga haq to’lash O’zbekistan Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori bilan tasdiqlangan Mehnatga haq to’lashning Yagona tarif setkasi asosida⁷ amalga oshiriladi. U 22 ta tarif razryadini o’z ichiga olgan va turli razryaddagi ish va ishchilar (malakalar) ning ish haqini tarif koeffitsientlari (1-jadval) orqali muvofiqlashtirishni ko’rsatadi.

Davlat va davlat-aktsiyadorlik korxonalari mehnatga haq to’lashning Yagona tarif setkasi qoidalariga ko’ra ish yuritishga majbur.

Byudjet sohasiga taalluqli bo’lmagan korxonalar mehnat haqi shakli va tizimlari, mukofotlar, qo’shimcha to’lovlar, ustamalar, rag’batlantirish tarzidagi to’lovlarni mustaqil ravishda belgilashlari mumkin. Davlax tarif stavkalari va maoshlari ular tomonidan xodimlarning kasbi, malakasi, ular bajarayotgan ishlarning murakkablik sharoitlariga ko’ra mehnatga xaq to’lashni tabaqalashtirish uchun baza sifatida qo’llanishi mumkin, ularni jamoa shartnomalari yoki boshka ichki xujjatlarda qayd qilib qo’yish kerak. Bunda aniq korxona tomonidan qo’llanayotgan stavkalar miqdoriga avvalo korxonaning moliyaviy imkoniyatlari hamda mehnat bozoridagi kon’yunktura ta’sir qiladi.