Isbilermenlik xizmeti, onin’ tiykarg’i belgileri ha’m waziypalari

2.Isbilermenlik tu’rleri
Isbilermenlik jo’nelisi tu’rleri ha’r tu’rli. Jo’nelis maqseti, tu’ri ha’m awil-xojalig’ina qarap isbilermenlik jo’nelisinin’ islep shig’ariw, sawda, finansliq ha’m consalting tu’lerin ajratiw mu’mkin.
Ko’rsetip o’tilgen usi isbilermenlik jo’nelisinin’ ha’r bir tu’ri kishi tu’rlerge bo’linedi.Barbolg’an isbilermenlik jo’nelisi tu’rleri sizilma ko’rinisinde to’mendegishe ko’rsetiw mu’mkin.
Islep shig’ariw isbilermenligi. Islep shig’ariw isbilermenligin isbilermenlik jo’nelisi tiykarg’i tu’ri dese qa’te bolmaydi. Sonin’ menen birge bunday isbilermenlik jo’nelisi sebepli o’nim , tovarlar islep shig’ariladi, xizmet ko’rsetiledi, ma’lim ma’nawiy qa’diryatlar ju’zege keledi.
O’zbekistanda bazar ekonomikasinda o’tiwdin’ da’slepki jillarinda sawda isbilermenligi jaqsi rawajlandi. Eger islep shig’ariw ka’rxana payda kofficenti 10-12%ti quraydi, sawda isbilermenligi jo’nelisi bolsa bul ko’rsetkishti 20-30%ke asiradi.

Finansliq isbilermenlik, isbilermenlik jo’nelisinin’ bo’lek aling’an tu’rine kiredi. Onin jo’nelisi qunnun’ almasiw ha’m almastiriliwinan ibarat. Finansliq jo’nelis islep shig’ariw, sawda jo’nelisinde biriktirip aliwi mu’mkin. Sonin’ menen birge finansliq isbilermenlik erkin bank ha’m qamsizlandiriw sho’lkemleri tu’inde de ha’reket etedi.

O’zbekistanda isbilermenliktin’ consalting (ma’sla’ha’t) tu’ri rawajlanbaqta. Bul isbilermenlik tu’ri bolip ko’p ko’rinislerden ibarat bolip keleshekte jaqsi rawajlanip ketiwine ja’ha’n rawajlaniw guwaliq beredi.
O’zbekistan Respublikasinda “Jeke isbilermenlik haqqindag’i nizam”da jeke isbilermenlik ha’reketine to’mendegishe ta’riyip bergen:
Jeke isbilermenlik puqaralarg’a (jeke puqara) ta’repinen o’z ta’wekelshiligi ha’m mu’lkishilik juwapkershiligi astinda , shaxsiy da’ramat(payda) aliw maqsetinde a’meldegi nizam qag’iydalar boyinsha a’melge asirilatin xojaliq jo’nelisidur.
Ja’ma’at isbilermenligi bir gruppa puqaralardin’ o’zlerine maqul bolg’an mu’lkshilik ko’rinistegi ja’ma’atlarg’a birlesip, ja’ma’at ka’rxanalarin du’ziwden ha’m sol tiykarinda isbilermenlik jo’nelisin a’melge asiriwdir.