Is va mv zv n I 90 sih vA ra an vD xn a A

9.2.  Moliyaviy hisobotning xalqaro sandartlari
Moliyaviy  hisobot  xo‘jalik  yurituvchi  subyektning  m a’lum 
bir  sanaga b o lg a n   moliyaviy  holati  va  xo‘jalik  faoliyati  natijalari
184

---

to ‘g‘risidagi  buxgalteriya  hisobida  jam langan  m aiu m o tlar  asosi­
da  to id irilg an   axborotlami  foydalanuvchilarga  yetkazish  vositasi 
hisoblanadi.  A xborotlam i  foydalanuvchilarga o ‘z vaqtida yetkazib 
berilgan haqqoniy m a iu m o tlar faoliyat samaradorligini ta ’minlash 
uchun  xizmat  qiladi.  X o'jalik  yurituvchi  subyektning  faoliyat  sa- 
maradorligida  davlat,  jam iyat  va  m ulkdor  manfaatlari  uyg‘unligi 
mavjuddir.
Shu  sababli  axborotlami  foydalanuvchilarga  m aiu m o tlar yet­
kazib berishning xalqaro tajribalarini o ‘rganish va ulam i  amaliyot- 
ga  q o ila s h  
muhim 
ijtimoiy-iqtisodiy  ahamiyatga  ega  hiso­
blanadi.  M amlakatimizda  xorijiy  investitsiyalami  rag‘batlantirish 
borasidagi olib borilayotgan iqtisodiy siyosat ular uchun maqbul va 
tushunarli  b o ig a n   axborot  ta ’minoti  tizimini  ham  yaratishni  talab 
etmoqda.  Xorijiy  investitsiyalami  axborotlar  bilan  ta ’minlashning 
zamonaviy tizimi moliyaviy hisobotlam i tuzishning xalqaro amali- 
yotini  q o ila sh  hisoblanadi.
M oliyaviy hisobotlar xalqaro  standartlari  (IFRS  (MHXS)
-   Moliyaviy  hisobotlar  xalqaro  standartlari  Q o‘mitasi  K en­
gashi  (MHXSQK),  (Board  o f the  International  Accounting  Stan­
dards  Committee)  tomonidan  qabul  qilingan  quyidagi  standartlar 
va izohlardan iborat:
Moliyaviy  hisobotlar  xalqaro  standartlari  (IFRS).  Moliyaviy 
hisobotlar xalqaro standartlari  (LAS).
Moliyaviy  hisobotlar  xalqaro  standartlari  Q o'm itasi  Kengashi 
yoki  ilgari  mavjud  b o ig a n   Tushintirishlar  doimiy  Q o'm itasi  to ­
monidan tayyorlangan izohlar.
Moliyaviy  hisobotlar  xalqaro  standartlar  Q o‘mitasi  Kengashi 
(Board  o f  the  International  Accounting  Standards  Committee) 
1973-2001-yillarda IAS-International  Accounting  Standards (Bux­
galteriya  hisobining  xalqaro  standartlari)  nomli  standartlami  ish­
lab  chiqdi.  2001-yilda  Moliyaviy  hisobotlar  xalqaro  standartlar 
Q o‘mitasi  Kengashi  (Board  o f the  International  Accounting  Stan­
dards  Committee)  Moliyaviy  hisobotlar  xalqaro  standartlari  Ken- 
gashiga aylantirildi  va ular tomonidan ishlab chiqiladigan standart-
18 5

---

lar  IFRS  -International  Financial  Reporting  Standards,  y a’ni  M oli­
yaviy  hisobotlar  xalqaro  standartlari,  deb  ataladigan  b o ‘ldi  ham ­
da  standartlami  nomerlash  yana  birdan  boshlandi.  Standartlami 
nomerlash  yana  birdan  boshlanishi  1-sonli  Moliyaviy  hisobotlar 
xalqaro  standartlari  iborasi  qo‘llanilgan  holatlarda  IAS  eki  IFRS 
to 'g ‘risida  gap  borishi  qo‘shimcha  o ‘rganishni  talab  etardi.  Xud- 
di  shunday holatlarni  izohlar b o ‘yicha ham kuzatish mumkin  edi.
Chunki  Tushintirishlar  doimiy  Qo^mitasi  2001-yildan  IF- 
RIC-  (International  Financial  Reporting  Interpretations  Comm it­
tee),  y a ’ni  M oliyaviy  hisobotlar  xalqaro  standartlari  b o ‘yicha  Tu- 
shuntirishlar  Q o‘m itasiga  aylantirildi.  Sobiq  Tushintirishlar  do­
imiy  Q o‘mitasi va yangi  M oliyaviy hisobotlar xalqaro  standartlari 
bo‘yicha  tushintirishlar  Q o‘mitasi  izohlarida  ham  xuddi  standart­
lami kabi nomerlash yana birdan boshlandi.
Buxgalteriya  hisobi  va  Moliyaviy  hisobotning  xalqaro  stand­
artlari va ular m azmuni23