Valyutani tartibga solish
Ikki tomondan qarash kerak. Bir tomondan, Markaziy bank valyuta operatsiyalarining qonuniyligini, boshqa tomondan, milliy valyuta birligining boshqa valyutalarga nisbatan o'zgarishini kuzatishi, sezilarli tebranishlarga yo'l qo'ymasligi kerak.
Valyuta kursiga ta'sir etish usullaridan biri bu markaziy banklar tomonidan valyuta intervensiyalari yoki shiori siyosatini o'tkazishdir.
Valyuta aralashuvi Markaziy bank tomonidan valyuta kursi va pulning umumiy talabi va taklifiga ta'sir o'tkazish maqsadida chet el valyutasini sotishi yoki sotib olishidir. Ular, shubhasiz, O’zbekiston Federatsiyasining ichki bozorida qimmatbaho metallarni sotib olish va sotish bo'yicha operatsiyalarni o'z ichiga olishi kerak, ularning tartibi O’zbekiston Federatsiyasi Markaziy bankining 1996 yil 30 dekabrdagi 390-sonli xati bilan tartibga solinadi.
O’zbekistonda valyuta siyosatining asosiy maqsadlari quyidagilardan iborat milliy valyutaga bo'lgan ishonchni kuchaytirish va oltin-valyuta zaxiralarini to'ldirish... Hozirgi vaqtda pul bazasi oltin-valyuta zaxiralari bilan to'liq ta'minlangan.
To'g'ridan-to'g'ri miqdoriy cheklovlar
O’zbekiston Bankining to'g'ridan-to'g'ri miqdoriy cheklovlari ostida banklarni qayta moliyalashtirish va kredit tashkilotlari tomonidan ayrim bank operatsiyalarini amalga oshirishda cheklovlar belgilanmoqda. O’zbekiston Banki yagona davlat pul-kredit siyosatini amalga oshirish maqsadida O’zbekiston hukumati bilan maslahatlashgandan keyingina istisno hollarda to'g'ridan-to'g'ri miqdoriy cheklovlarni qo'llash huquqiga ega.
Pul massasi ko'rsatkichlarining o'sishi bo'yicha ko'rsatmalar
O’zbekiston Banki yagona davlat pul-kredit siyosatining asosiy yo'nalishlari asosida bir yoki bir nechta ko'rsatkichlarning o'sishi uchun mezonlarni belgilashi mumkin. O’zbekistonda asosiy agregat pul agregati hisoblanadi.
Bugungi kunda markaziy banklarning pul-kredit siyosati monetaristik tamoyillarga asoslanib, Markaziy bank oldida pul massasini qat'iy nazorat qilish, iqtisodiyotdagi pul miqdorining YaIM o'sish sur'atiga teng barqaror, doimiy va uzoq muddatli o'sish sur'atini ta'minlash vazifasi turibdi.
Talab, taklif va foiz stavkalariga ta'sir qiluvchi boshqa omillarga quyidagilar kiradi:
iqtisodiyotning real sektoridagi vaziyat;
ishlab chiqarishga qo'yilgan sarmoyalarning qaytarilishi;
moliya bozorining boshqa tarmoqlaridagi vaziyat;
tadbirkorlik sub'ektlarining iqtisodiy kutishlari;
banklarning va boshqa xo'jalik yurituvchi sub'ektlarning o'z likvidligini saqlab qolish uchun naqd pulga bo'lgan ehtiyojlari.
Do'stlaringiz bilan baham: |