Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solish zarurligi, shakllari, chegaralari kurs ishi toshkent 2020 Mundarija

5. Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishning amaliy natijalari tahlili va iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solish yo’nalishlari

O’zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo’mitasining ma’lumotlariga ko’ra, yalpi ichki mahsulotning 81 foizi nodavlat, 19 foizi esa davlat sektorida ishlab chiqarilmoqda. Yalpi qishloq xo’jalik mahsulotlari, chakana savdo va umumiy ovqatlanish sohasida nodavlat sektor ulushi 100 foizga yaqinlashib qoldi. Ish bilan band aholining 80 foizdan ziyodi mazkur tizimda mehnat qilayotir.

Mamlakatimizda iqtisodiy islohotlarning har bir bosqichida makroiqtisodiy barqarorlikni va iqtisodiy o’sishni ta’minlash davlat tomonidan tartibga solingan asosiy ustuvor vazifa etib belgilab kelindi. Ma’lumki, davlat tomonidan tartibga solinish natijasida erishilgan makroiqtisodiy barqarorlik mamlakatning YaIMda namoyon bo’ladi va u davlatning iqtisodiy qudratiga baho beradi.

Dastlabki ma’lumotlarga ko’ra, 2019-yilda O’zbekiston Respublikasi yalpi ichki mahsuloti (YaIM) hajmi joriy narxlarda 511 838,1 mlrd. so’mni tashkil etdi va 2018-yil 1 bilan taqqoslaganda 5,6 % ga o’sdi. YaIM deflyator indeksi 2018-yildagi narxlarga nisbatan 119,2 % ni tashkil etdi.

2019-yil yakunlariga ko’ra, YaIM tarkibida tovarlar ishlab chiqarishda 300 304,2 mlrd. so’m, xizmatlar ko’rsatish sohasida - 165 053,2 mlrd. so’m miqdorida yalpi qo’shilgan qiymat yaratildi, mahsulotlarga sof soliqlar esa 46 480,7 mlrd. so’mni tashkil etdi.

Keltirilgan diagrammada ko’rinib turibdiki, 2019-yilda YaIM o’sishi 2018-yildagi 5,4 % va 2017-yildagi 4,5 % ga nisbatan 5,6 % gacha jadallashdi. YaIM deflyator indeksining o’sishi esa 2018-yildagi 27,5 % va 2017-yildagi 19,4 % ga nisbatan 2019-yilda 19,2 % gacha sekinlashdi (5-rasm).