Iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalari MMT 82-guruh Nurislomxon Lutfullayev MBBT
1-topshiriq
MC Acces
Malumotlar bazasi
Oracle
MYSQL
MYAdmin
PHP
MALUMOTLAR BANKI
2-topshiriq
Bu yerda AT malum bir talablarga javob bermaganligi uchun shunday muammolar paydo bolgan. Chunki AT tezkor, ishonchli, ximoyalangan bolishi kerak. Dasturchi kelajakda yana shunday xatolarga yo’l qoymasligi uchun AT sohani chuqur o’rganishi kerak
3-topshiriq
Oracle (Ma'lumotlar Bazasini Boshqarish Tizimi) – katta hajmdagi ma'lumotlarni boshqarish, ulardan kerakli ma'lumotlarni so'rov orqali istalgan ko'rinishda chiqarib olish, ma'lumotlarning zahira nusxalarini olish, katta xajmdagi ma'lumotlarni siqish, qulay interfeysda baza ustidan nazorat o'rnatish, ma'lumotlar asosida hisobotlar hosil qilish va bulardan boshqa ma'lumotlar ustida juda katta ko'lamdagi ishlarni amalga oshiradigan dasturiy kompleksdir. Oracle dasturini server va klient ko'rinishida o'rnatish mumkin va berilgan ruxsat doirasida ishlatish mumkin. Bu dastur asosan katta xajmdagi ma'lumotlar bilin ishlaganligi uchun , asosan yirik korxonalarda ishlatiladi. Bu dasturning asosini ma'lumotlar bazasi tushunchasi tashkil etadi.
4-topshiriq
1. M a ‘ l u m o t l a r b a z a s i – bu ma’lum bir predmet sohasiga oid tizimlashtirilgan(strukturalashtirilgan)ma’lumotlarning nomlangan to‘plamidir. Ma’lumotlar bazasi - axborot tmzimlarining eng asosiy tarkibiy qismi bo‘lib hisoblanadi. Ma’lumotlar bazasidan foydalanish uchun foydalanuvchi ishini engillashtirish maqsadida ma’lumotlar bazasini boshqarish trizimlari yaratilgan. Bu tizimlar ma’lumotlar bazasini amaliy dasturlardan ajratadi. Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi (MBBT)-bu dasturiy va apparat vositalarining murakkab majmuasi bo‘lib,ular yordamida foydalanuvchi ma’lumotlar bazasini yaratish va shu bazadagi ma’lumotlar ustida ish yuritishi mumkin.
2.Malumotlar bazasi turlari.
Ma'lumotlar bazalari - turli xil ma'lumotlarni saqlash ob'ektlarini o'z ichiga olgan fayl. Jadvallar)- ikki o'lchovli qator shaklida ma'lumotlarni saqlashni tashkil qilish.Bu ma'lumotlar bazasining asosiy ob'ekti.Qolganlari jadvaldan olingan.
Shakllar - ko'rish va qayta ishlash uchun qulay shaklda jadvaldagi ma'lumotlarni ekranga chiqarish uchun moslamalar.
Ma'lumotlar - ma'lum belgilarga muvofiq jadval ma'lumotlarini tanlash va filtrlash ob'ektlari.Malumotalar turlari. Bular matn, memo maydoni yani uzun matn yoki raqamlar, raqamli (raqam), sana, vaqt, pul birligi kabi turlarga bolinadi.
nusxalar to‘plamidan tashkil topadi.
3,Ma'lumotlar bazasi jadvallari aloqalarni normallashtirish talablariga javob berishi kerak.O'zaro munosabatlarni normallashtirish - bu jadvallarni shakllantirish bo'yicha rasmiy cheklashlar apparati,bu takrorlanishni yo'q qiladi,ma'lumotlar bazasida saqlanadiganlarning izchilligini ta'minlaydi va ma'lumotlar bazasini saqlash uchun mehnat xarajatlarini kamaytiradi
3,Ma'lumotlar bazasi jadvallari aloqalarni normallashtirish talablariga javob berishi kerak.O'zaro munosabatlarni normallashtirish - bu jadvallarni shakllantirish bo'yicha rasmiy cheklashlar apparati,bu takrorlanishni yo'q qiladi,ma'lumotlar bazasida saqlanadiganlarning izchilligini ta'minlaydi va ma'lumotlar bazasini saqlash uchun mehnat xarajatlarini kamaytiradi
4,Har bir maydon o‘zining xossalariga (xususiyatlariga)ega bo‘lib, ular orqali qanday saqlashni,ko‘rsatish va qayta ishlashni o‘rnatish mumkin.Maydon xossalari jamlanmasi ma’lumot turini tanlashga bog‘liq.
Maydon o‘lchami (kengligi) Raqamliyoki matnli qatorning maksimal uzunligini aniqlaydi. Maydon formati Ma’lumotlar ko‘rinish formatini forma va so‘rov tarzida o‘rnatadi.
5.Tarmoqli MBda yozuvlar va ular orasidagi bog‘lanishlar tashkil topgan,ya’ni yanada aniqrog‘i MB strukturasining har bir tipidagi nusxalar to‘plamidagi yozuvlar turi to‘plami va beril- gan aloqa turlari to‘plamidagi har bir turdagi nusxalar to‘plamini taskil qiladi. Bog‘lanishlarikki xil turdagi yozuvlar uchun aniqlanadi ajdod va avlod.Aloqa turi nusxasi ajdod yozuv turining bitta nusxasi va avlod yozuv turi tartiblangan
6.Ma'lumki, MBning yozuvlari asosiy maydon boyicha tartiblashgan boladi. Lеkin yozuvlarni asosiy maydon bolmagan ustunlar orqali tartiblashgan holda izlash mumkin.Buning uchun tartiblashmagan fayllar hosil qilinadi.Ular orqali kеrakli yozuvlarni tеz qidirib topish imkoniyati hosil boladi. 41-chizmada tartiblashmagan fayl kеltirilgan.Kеltirilgan faylning yozuvlari asosiy maydon - «ismi sharifi»-boyicha tartiblashgan.Bu fayldan «1970 yilgacha tugilgan xodimlar» togrisidagi ma'lumotlar talab qilinsa,u holda asosiy faylning hamma yozuvlarini qarb chiqish kеrak boladi va kop vaqt sarf qilinadi.Bu vazifani yana ham tеzroq bajarish uchun asosiy faylni yordamchi maydoncha «tugilgan yil» boyicha tartiblashtirish lozim.Bunday holda asosiy maydon bo`yicha tartiblashgan faylning ikki yozuvi olinadi va yuqoridagi talabga javob bеriladi. 7.Asosiy malumotlar turlari jadvallar, raqamli, sana, vaqt, malumotlardir. 8.Taymer - vaqtni hisoblash imkonini beradi (dasturlashtiriladigan). 9.Ierarxik ma’lumotlar bazasida - ma’lumotlar ierarxiya (daraxt) ko‘rnishida saqlanadi. Uning ko‘rinishini quyidagicha tasvirlash mumkin 10. Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi — bu ma’lumotlar bazasini hosil qiluvchi,ma’lumotlarni qayta ishlovchi va qidiruvchi tizim hisoblanadi.Qisqa qilib aytganda,MBBT barcha jarayonlarni amalga oshiradi.Ma’lumotlar bazasi faqat ma’lumotlarni .
