Iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalari” 1-mavzu. Iqtisodiyotda axborot kommunikatsiya texnologiyalarining o‘rni va ahamiyati

22-mavzu. Elektron biznes va mobil tijorat texnologiyalari
Reja:
1. Mobil tijorat Elektron bozor va elektron tovarlar haqida tushuncha
2. Elektron tijorat bozorining tarkibiy tuzilishi
3. Elektron biznes va elektron tijorat modellari


Tayanch so’z va iboralar: Mobil tijorat, elektron bozor, elektron tovar, onlayn do'kon, uyali tijorat, mobil to'lov, mobil biznes, onlayn tranzaktsiya, B2B, B2C, C2C, C2B, B2A, C2A.


1. Mobil tijorat Elektron bozor va elektron tovarlar haqida tushuncha
Mobil tijorat bu mobil qurilmalar, jumladan telefonlar, smartfonlar, planshetlar va noutbuklar orqali ishlaydigan tijorat xizmatlari to'plami. Hozirgi vaqtda uning tizimiga o'nga yaqin to'lov xizmatlari, shuningdek, dunyoning barcha yirik banklarining maxsus onlayn -banki kiradi. Mobil tijoratdan foydalanadigan mijozlar soni ( mobil hisobdan to'lov) faqat har yili o'sadi.
Asosan, mobil tijorat elektron tijorat mobil qurilmalarda foydalanish uchun optimallashtirilgan. Keng ma'noda, mobil tijorat mobil to'lovlar (telefon hisobidan to'lov), mobil bank, moliyaviy xizmatlar va bu orqali xaridlarni o'z ichiga oladi.
Ushbu texnologiyadan foydalanish biznesni dunyoning istalgan nuqtasidan samarali olib borishga imkon beradi. Aynan mana shu texnologiyalar tufayli zamonaviy tadbirkorlar qimmat ofisni ijaraga olishdan bosh tortishi va ko'plab xodimlarning xizmatlari uchun yaxshi materiallar yoki tayyor mahsulot sotib olish uchun to'lashi mumkin. Bugungi kunda bu barcha kichik kompaniyalarning xalqaro bozorga chiqishining yagona yo'li bo'lib, uni hozirgi raqobat sharoitida ishlatib bo'lmaydi.
Mobil tijoratning rivojlanishiga bir qancha sabablar yordam beradi - bu shaxsiylashtirish darajasining oshishi, xaridorlarning xohish -istaklarini tahlil qilish qobiliyati, tovar, xizmatlarni tezkor qidirish va taqqoslash nuqtai nazaridan iste'molchining o'zi uchun keng imkoniyatlar.
Birinchidan, smartfon real vaqtda mahsulot yoki xizmatni sotib olishni taklif qiladi. Ko'pgina onlayn-do'konlar mobil tijoratga etarlicha e'tibor bermaydilar. Agar siz echimlarni (veb-sayt, dastur) ishlashga moslashtirsangiz, onlayn -do'konda konvertatsiya mobil to'lovlar har qanday qurilmadan sezilarli darajada oshishi mumkin.
Mobil tijoratda to'lov mobil qurilmalar orqali amalga oshiriladi va ko'pincha bunday operatsiyalar har qanday raqamli tovarlar, o'yinlar, dasturiy ta'minot, elektron kitoblar, oziq-ovqat va turli xizmatlar. Mobil to'lovlar tufayli siz har qanday saytlarda xaridlarni to'lashingiz mumkin: transportda, kafeda yoki piyoda. Buning uchun oldindan to'langan hisob qaydnomasi bo'lgan mobil telefoningiz bo'lishi kifoya.
Mobil tijorat orqali ishlaydigan tijorat xizmatlari to'plamidir mobil qurilmalar shu jumladan telefonlar, smartfonlar, planshetlar va noutbuklar. Hozirda uning tizimiga o'nga yaqin to'lov xizmatlari, shuningdek dunyodagi barcha yirik banklarning maxsus onlayn-banki kiradi. Mobil tijoratdan foydalanadigan mijozlar soni ( mobil hisobdan to'lov) faqat har yili o'sadi.
Asosan, mobil tijorat mobil qurilmalar orqali ishlash uchun optimallashtirilgan elektron tijoratdir. Keng ma'noda, mobil tijorat mobil to'lovlar (telefon hisobidan to'lov), mobil bank, moliyaviy xizmatlar va mobil Internet va ilovalar orqali xaridlarni o'z ichiga oladi.
Ushbu texnologiyadan foydalanish dunyoning istalgan nuqtasidan biznesni samarali olib borishga imkon beradi. Aynan ushbu texnologiyalar tufayli zamonaviy tadbirkorlar qimmatbaho ofisni ijaraga olishdan bosh tortishlari va ko'plab xodimlarning xizmatlari uchun yaxshiroq materiallar yoki tayyor mahsulotlar sotib olish foydasiga haq to'lashlari mumkin. Bugungi kunda bu yagona mumkin bo'lgan yo'l barcha kichik kompaniyalar uchun xalqaro bozorga, bu hozirgi raqobatda o'z imkoniyatlaridan foydalana olmaydi.
Mobil tijoratni rivojlantirish.
Uyali tijoratni rivojlanishiga bir qancha sabablar yordam beradi - bu shaxsiylashtirish darajasining oshishi, xaridorlarning xohish-istaklarini tahlil qilish qobiliyati, tezkor izlash va tovarlarni, xizmatlarni taqqoslash nuqtai nazaridan iste'molchining o'zi uchun keng imkoniyatlar.
Avvalo, smartfon real vaqtda mahsulot yoki xizmat sotib olishni taklif qiladi. Aksariyat onlayn-do'konlarda mobil tijoratga etarlicha e'tibor berilmaydi. Agar echimlar (veb-sayt, dastur) har qanday qurilmadan mobil to'lovlarni amalga oshirishga moslashtirilgan bo'lsa, onlayn-do'konda konversiya sezilarli darajada oshishi mumkin.
Mobil tijoratda to'lov mobil qurilmalar orqali amalga oshiriladi va ko'pincha bunday operatsiyalar har qanday raqamli tovarlarni, o'yinlarni sotib olish bilan bog'liq. dasturiy ta'minot, elektron kitoblar, oziq-ovqat va turli xil xizmatlar.
Mobil to'lovlar tufayli siz veb-saytlarda har qanday joyda: transportda, kafeda yoki piyoda sayohat paytida to'lovlarni to'lashingiz mumkin. Buning uchun siz faqat yoningizda bo'lishingiz kerak uyali telefon oldindan to'langan hisob bilan. Rossiyaning eng yirik operatorlari telefon hisobidan to'lash imkoniyatini taqdim etadilar .
Nimaga xozirda mobil biznes ommalashmoqda? Tarixga bir nazar tashlasak endi shaxsiy kompyuterlar ishlab chiqilgan vaqtda hamma shu texnika uchun pul sarflagan keyinchalik IT dasturlari uchun juda katta mabla’g ajratishgan dastur va o’yinlar yaratish uchun mo’ljallangan.
Mobil biznes siz uchun yuqori darajaga biznes rivojlantirishga xizmat qiladi. Xozirda gazeta, televideniya va internetlar o’zi yetarlicha biznes loyihalari tuzilib bo’lingan. Katta kompaniyalar xozirda “mobil muhit” ga juda katta e’tibor bermoqda.
“Mobil muhit” bu nima? mobil qurilmalar (telefonlar, smartfonlar, planshetlar, smartbooks, GPS-Navigator) foydalanish sohalari hisoblanadi.
Biznes muvaffaqiyatli natijalarga ega bo’lishi uchun mijozga takliflar yoki o’zini xizmatlarini mobil qurilmalari uchun mobil versiyasini ham yaratish kerak bulardan:

• 
  Kompaniyaning shaxsiy veb saytini mobil versiyasini yaratish
  
• 
  Kompaniyani xizmatlaridan foydalanish uchun mobil qurilmalari uchun shaxsiy ilovalar yaratish.
  

M-commerce bu foydalanuvchi uchun to’lovni amalga oshirishda uning mobil telefoni asosiy vosita bo’lib hisoblanadigan va o’zining ichiga bir nechta tijorat xizmatlarini jamlovchi tushunchadir. Bu yerda mobil qurulmalar orqali va uyali telefon orqali raqamli yordamchi m-commersiyaga chiqiladi. Jarayon quyidagi vositalar yordamida amalga oshiriladi yani karmon komputerlari yoki smartfonlar yordamida tarmoqqa ulanish orqali amalga oshiriladi. Mobil tijorat bu maxsus dasturiy taminot va avtomatlashtirilgan tizimdir.
“Mobil sovdo - sotiq ” tushunchasini ham uchiratishimiz mumkin. Bu tizim buyurtmalarni avtomalashgan tizim orqali qabul qiladi.
“Mobil banking ” tushunchasi ham mavjud bo’lib bu tizim orqali siz bankdagi o’z shxsiy hisob raqamingizga mobil telefoningiz orqali bog’lanib to’lovlarni amalga oshirishingiz mumkin.
“Mobil kontent ” – bu shunday tizimki u mobil to’lovlarni amalga oshiruvchi balki, buyurtmalarni qabul qiluvchi ham bo’ladi. Bunga misol qilib hozirgi kunda keng rivojlanib borayotgan musiqa yuklab olish, har hil JAVA o’yinlarni yoki har hil rasmlarni yuklab olishda bu tizim ko’proq ishlatiladi.
Ko’p banklar mobil tijoratdan foydalaniladi.Yangi texnalogiya hakkerlarni kamayishiga olib keladi. Ko’p amalyotchilar mobel telefon orqali kridet hizmat ko’rsatishni kelajakda bashorat qilinmoqda. Mobel tijoratda foyda manbayi deb ko’rishmoqda.Yana bir qulay tarafi plastic kartochkalardan foydalangandan ko’ra mobil tijoratdan foydalangan arzonga tushadi. Turgan joyidan mobil tijorat orqali restorandan va boshqa kerakli joylardan to’lovlarni amalga oshirish mumkun. Faqat mobel telefondan foydalanish orqali usha sistemaga sotuvchi hisobini yuboradi va sotib oluvchi esa PayBox orqali to’lovlarni amalga oshiradi. Ofisga ishlovchi o’tirmasdan ofisni ishlarini amalga oshiradi. Inernet orqali chuntak telefondan foydalanilsa kifoya. Mobel tijorat rivojlangan sari tadbirkorlik faoliyatini oshiradi.
Bizneslar internet orqali ko’proq amalga oshirilmoqda. Bu korxonalarga simsiz aloqa orqali internetga chiqadi. Bu yerda mobil qurulmalar orqali va uyali telefon orqali raqamli yordamchi m-commersiyaga chiqiladi. Netsity sizga internetdan foydalanishga yordam beradi. Biz ma’lumotning u boshidan bu boshiga proekt qilamiz bu sizga simsiz aloqaning yangi texnologiyalaridan foydalanishga yordam beradi. Netsity mobil commersiyaga infratuzulma uchun yechimni tafsiya etadi. Bu korxonalarga platform va qurulmalar bilan yengil ishlashni beradi. Yechim sizga biznes protsesni avtomatzizatsiyalash kompaniya va mijozlar orasida aloqa almashishini yaxshilash uchun buyurtmachi bilan aloqadorlik efektini oshiradi.