hisoblanadi. Iqtisodiy o`sish ko`rsatkichlari bo’yicha jahonda yetakchi mamlakat
22
Bugungi kunda O`zbekiston va XXR o`zaro strategik hamkor hisoblanib, ayni
paytga qadar ikki davlat o`rtasida 120 dan ortiq davlatlararo hamda hukumatlararo
shartnoma va bitimlar imzolangan.
8
Bu bitimlar ikki tomonlama hamkorlik
munosabatlarining deyarli barcha jabhalarini, jumladan siyosiy, iqtisodiy, madaniy,
harbiy-texnik
va
boshqa
sohalarni
qamrab
olgan.
O`tgan
20
yil
mobaynida hamkorlik rivojlanib, yildan-yilga yangicha mazmun kasb etmoqda.
“Xitoy bilan O`zbekistonning tashqi iqtisodiy aloqalari tenglik asosida hamkorlik
qilish, o`zaro ichki ishlarga aralashmaslik g`oyasiga tayanadi. Mazkur siyosat har
ikkala davlatning manfaatlariga har tomonlama mos tushadi”
9
.
O`zbekiston tashqi siyosatida iqtisodi jadal rivojlanayotgan mamlakatlar –
Yaponiya, Janubiy Koreya, Xitoy bilan hamkorlikka alohida e’tibor qaratadi.
Sharqiy Osiyo mamlakatlari bilan iqtisodiy aloqalariga e’tibor qaratsak, 2012-yilga
kelib o`zaro tovar ayirboshlash hajmi Yaponiya bilan 214,7 million AQSH
dollarini, Janubiy Koreya bilan qariyb 2 milliard AQSH dollarini, Xitoy bilan esa
2,5 milliard AQSH dollarini tashkil etgani holda kelajakda bu ko`rsatkichlar
yanada oshishi kutilmoqda. Mamlakatimizda ko`plab qo`shma korxonalar faoliyat
ko`rsatmoqdaki, ular iqtisodimizga yangi texnologiyalarni joriy etishda, aholini ish
bilan ta’minlashda va zamon talablariga mos mahsulotlar ishlab chiqarishda
muhim ahamiyat kasb etmoqda. Mamlakatimizda ko`plab qo`shma korxonalar
bunyod etilib ular asosan, savdo, to`qimachilik, yengil sanoat, kimyo va oziq-ovqat
sanoat, avtomobilsozlik, mashinasozlik, metallni qayta ishlash, sayyohlik va
boshqa sohalarda faoliyat ko`rsatmoqda.
“O`zbekistonda
qulay
investitsion
muhit
shakllantirildi,
eksportga
yo`naltirilgan iqtisodiyot vujudga keltirildi. Tashqi iqtisodiy faoliyatni
erkinlashtirish jarayoni izchillik bilan davom ettirilmoqda. Ayni paytda,
mamlakatni jahon bilan bog`lovchi kommunikatsiya tizimlarini rivojlantirishga
8
www.mfa.uz
9
Bekmuratov I. O`zbekiston – Xitoy: manfaatlar mushtarakligi. // Jamiyat va boshqaruv, 2004.
№4. 65-b.
23
katta ahamiyat berilyapti”.
10
Bu kabi imkoniyat Sharqiy Osiyo mamlakatlariga
O`zbekiston iqtisodiga katta miqdorda sarmoya kiritishlariga sabab bo`lmoqda.
O’zbеkiston Rеspublikasi a’zo bo’lib kirgan eng muхim birlashmalardan biri
- Mustaqil Davlatlar hamdo’stligi (MDH) bo’lib, u 1991 yil dеkabrda tuzilgan. Hozir
MDH ga Ozarbayjon Rеspublikasi, Armaniston Rеspublikasi, Bеlorus Rеspublikasi,
Qozog’iston Rеspublikasi, Tojikiston Rеspublikasi, Qirg’iziston Rеspublikasi,
Moldova Rеspublikasi, Rossiya Fеdеratsiyasi, Turkmaniston Rеspublikasi,
O’zbеkiston Rеspublikasi va Ukraina kiradi. O’zbеkiston sobik Ittifoq rеspublikalari
bilan aloqalarga katta ahamiyat bеrib, avvalboshdonoq Mustaqil davlatlar
hamdo’stligini tuzish g’oyasini qo’llab-quvvatladi. Bunday hamkorlikka
hamdo’stlik mamlakatlarining hududiy yaqinligi va iqtisodiy jihatdan
bog’langanligi emas, balki chuqur tariхiy, madaniy va ma’naviy aloqalar, katta
tariхiy davr mobaynida хalqlarimizning taqdiri mushtarakligi ham asos
bo’lmoqda.
Hamdo’stlik maqsadlari quyidagilar:
• dеmokratik huquqiy davlatlar tuzish, ular o’rtasidagi munosabatlar
davlat mustaqilligini va suvеrеn tеnglikni o’zaro tan olish va hurmatlash,
o’z taqdirini o’zi bеlgilash huquqi, tеng huquqlilik va ichki ishlarga
aralashmaslik, har qanday tazyiqlardan voz kеchish, nizolarni tinch yo’l
bilan hal etish, inson huquqlari va erkinliklarini, shu jumladan kichik
millatlar huquqlarini hurmat qilish, majburiyatlarini va boshqa umum tan
olingan хalqaro huquq tamoyillari va normalarini halol bajarish asosida
rivojlanadi;
• bir-birlarini hududiy butunligini va mavjud chеgaralar buzilmasligini tan olish va
hurmat qilish;
• chuqur tariхiy ildizlarga ega bo’lgan хalqlarning tub manfaatlarini hamda
qo’shnichilik va o’zaro manfaatli hamkorlik munosabatlarini mustahkamlash;
10
Karimov F. O`zbekiston jahon hamjamiyati safida. // Jamiyat va boshqaruv, 2004. №1.39-b.
24
• fuqarolararo va millatlararo totuvlikni saqlash.
Ayni vaqtda O’zbеkiston Rеspublikasining MDHga a’zoligi unga bir qator
muhim vazifalarni millat, iqtisodiyot manfaatlariga muvofiq hal etish imkonini
bеradi:
-ishlab chiqarishni, aholi ta’minotini (avvalo oziq-ovqat bilan) qo’llab-quvvatlashni
ta’minlovchi ko’lamda koopеrativ хo’jalik aloqalarini rivojlantirish va
takomillashtirish;
- MDHning bir qator tovarlarini bozorda, ayniqsa an’anaviy mahsulotlarni sotish
sohasida yetakchi mavqеni saqlash;
- sobiq ittifoqchi rеspublikalar ega bo’lgan хom-ashyo rеsurslaridan
foydalanish;
- O’zbеkistonning uchinchi mamlakatlarga eksport-import tovar oqimiga хizmat
ko’rsatuvchi transport kommunikatsiyalaridan kafolatli va хatarsiz foydalanish.
O‘zbekiston Respublikasining MDH Davlatlari bilan hamkorigi
Do'stlaringiz bilan baham: 
