“Iqtisodiyot va turizm” fakulteti 1-bosqich magistranti Shaxribonu Izamovaning “Turizm xizmatlar bozori” fanidan bajargan mustaqil ishi

Raqobat bu ma’lum sohada bir xil maqsadga erishish uchun kurash.  Turizm xizmat bozorida raqobat  muhitining  xususiyatlari  bozor  rivojlanish  darajasini,  unda ishlash murakkablashishini, ko‘pgina marketing tafsilotlar: sotish hajmi va sharoitlari,  narxlar, reklama usullari, savdoni rag‘batlantirish belgilab beradi.  Raqobat kurashiga turizm sohasida ko‘pgina omillar o‘z ta’sirini o‘tkazadi.  1.  Raqib  firmalar  soni  ko‘paysa  va  ular  o‘lcham  hamda  imkoniyatlar  nuqtasi  nazaridan nisbatan mutanosib bo‘lsa, kurash kuchayadi.  2.  Agar turmahsulotga bo‘lgan talab asta-sekin o‘sib borsa, raqobat kuchayib boradi.  (Bozor  tez  rivojlansa,  kurash  susayadi.  Chunki  hammaga  o‘rin  yetadi,  aksincha,  bozor o‘sishi susaysa, korxonalar bozor ulushi uchun kurash boshlaydi). 

• Raqobat bu ma’lum sohada bir xil maqsadga erishish uchun kurash.  Turizm xizmat bozorida raqobat  muhitining  xususiyatlari  bozor  rivojlanish  darajasini,  unda ishlash murakkablashishini, ko‘pgina marketing tafsilotlar: sotish hajmi va sharoitlari,  narxlar, reklama usullari, savdoni rag‘batlantirish belgilab beradi.  Raqobat kurashiga turizm sohasida ko‘pgina omillar o‘z ta’sirini o‘tkazadi.  1.  Raqib  firmalar  soni  ko‘paysa  va  ular  o‘lcham  hamda  imkoniyatlar  nuqtasi  nazaridan nisbatan mutanosib bo‘lsa, kurash kuchayadi.  2.  Agar turmahsulotga bo‘lgan talab asta-sekin o‘sib borsa, raqobat kuchayib boradi.  (Bozor  tez  rivojlansa,  kurash  susayadi.  Chunki  hammaga  o‘rin  yetadi,  aksincha,  bozor o‘sishi susaysa, korxonalar bozor ulushi uchun kurash boshlaydi). 

• 3. Turizm xizmat bozoridagi  raqobat  kuchayishi  ro`y  beradi,  chunki  turistik  xizmatlarga  talab  mavsumiy  o‘zgarishlarga  bo`ysunadi,  shu  tufayli  firmalar,  odatda  narxni  pasaytirishga  va  sotish  hajmini  oshirish  maqsadida,  boshqa  harakatlardan  foydalanadi.  4.  Agar turistik mahsulotlar yetarlicha tabaqalashgan bo‘lmasa, raqobat kuchayadi.  5.  Raqobat  qo‘llaniladigan  amallar  samarasiga  muvofiq  holda  kuchayadi:  ularning  samarasi  qanchalik  yuqori  bo‘lsa,  boshqa  firmalar  ham  unga  intilib,  harakatga  kirishadi.  Bu  yerda  raqiblar  harakat  tezligini  va  raqiblarning  harakatini  to‘g‘ri  baholash  uchun  ularning  salohiyati  to‘g‘risida  axborotni  o‘rganish  katta  ahamiyatga  ega  bo‘ladi.  Agar  raqiblar  asta-sekin  yoki  umuman  harakat  qilmasa,  firma  vaqtdan  yutadi,  raqiblar  bunga  bardosh  bera  olmaydilar.  Bunday  bilimga  ega bo‘lish strategik harakatlardan salohiyatli samara olishda afzallik yaratadi.