"iqtisodiyot va menejment "

Sub’yektiv unsurlar
rahbarning: ishchanlik va shaxsiy sifatlari; mijozi, 
qobiliyati va qiziqishi; bilimi, ko`nikmasi va mahorati; tadbirkorligi va 
tashabbuskorligi kabi fazilatlarida namoyon bo`ladi. 
Rahbarlarning ishchanlik va ma’naviy-madaniy xislatlarini baholash amaliyoti 
shuni ko’rsatadiki, bunda birinchi o’rinda e’tiqodlilik, topshirilgan ish uchun shaxsan 
javobgarlikni his qilish, halollik, vijdonlilik, kishilarga nisbatan mehribonlik va 
e’tibor bilan munosabatda bo’lish turadi. Asoslangan qarorlarni mustaqil va tez qabul 
qilish qobiliyati, shaxsan intizomli bo’lish, mehnatsevarlik, tashkilotchilik, jamoada 
intizomni yo’lga qo’yish va saqlay bilish qobiliyati juda yuksak baholanadi.
Boshqaruv uslubi
- bu tashkilot qo`ygan maqsadlarga erishish uchun 
boshqarilayotgan ob`yektlarga ta`sir qilish usullari yig’indisi. 
Menejment uslubi
– rahbar shaxsiy sifatlarining to`plami, rahbarning o`z 
faoliyatida ishlatadigan uslubi va yo`llari rahbarning o`ziga bo`ysunuvchilarni 
amalda bilishidir.
Rahbar
– bu professional bilimlarga ega bo`lgan, maxsus tayyorgarlik ko`rgan, 
boshqarishning sir-asrorlarini biladigan, boshqaruv qonun-qoidalarini puxta egallagan 
va ularga amal qiladigan malakali mutaxassisdir.
 
Rahbarlarning boshqarish faoliyatidagi umumiy omillarini qayd etish mumkin. 
Rahbar ishi ko`p qirrali. U amalga oshiriladigan faoliyatning qisqa muddatliligi, turli-
tumanligi va aniqligi bilan xarakterlanadi.
Gest
ning tadqiqotlariga muvofiq boshqaruv bo`yicha usta bir kunda 583 turli 
operatsiyalarni bajaradi. Rahbar mehnati mazmuniga muvofiq tarzda, 
Mintsberg
boshqaruv ishining yana bir umumiy xususiyatiga alohida e`tibor qaratdi – bu rahbar 

---

215 
roli. Mintsberg ta`rifi bo`yicha, 
rahbar roli – 
bu «aniq tashkilot yoki aniq lavozim 
uchun mos bo`lgan ma`lum hatti-harakat qoidalari to`plami» hisoblanadi. Alohida 
shaxs rol bajarish xarakteriga ta`sir ko`rsatishi mumkin, lekin uning mazmunini 
o`zgartira olmaydi. 
Mintsberg 
rahbarning turli davrlarda va turli darajada o`z 
zimmasiga oladigan 10 rolini ajratadi. U bu rollarni uch kategoriya chegarasida 
turkumlaydi: shaxslararo rollar, informatsion rollar va qaror qabul qilish bo`yicha 
rollar. Mintsberg ta`kidlaganidek, rollar bir-biri bilan o`zaro bog’liq va yaxlitni 
yaratishda o`zaro ta`sir qiladi.