"iqtisodiyot va menejment "

7.5-chizma. Menejmentning dasturli-massadli tuzilmasi.
1 
А
1
А
2
А
3
B
1
B
2
 B
А
 C
C
1
C
2
PМ 

---

188 
bo`yicha boshqaruv muntazam rahbarlikni aniqlashtiradi, kichik bo`laklarga ajratadi 
yoki to`ldiradi. U loyihani bajarish uchun korxonaning barcha funktsional xizmat va 
bo`linmalari faoliyatini muvofiqlashtiruvchi organ hisoblanadi. Bu organga tegishli 
huquqlar beriladi va vazifalarning bajarilishi uchun to`la javobgar hisoblanadi. 
Loyiha bo`yicha boshqaruv ko`p nomenklaturali ishlab chiqarishda tuziladi. 
Loyiha rahbari maxsus vakolatga ega, u texnologik operatsiyalarni bo`g’inlar va 
ishchilar o`rtasida taqsimlaydi, uning bajarilishini nazorat qilib boradi. CHiziqli 
rahbarning bu ishlarga oid buyruqlari loyiha rahbari bilan kelishiladi. Bunda ish 
bajaruvchi ikki va undan ortiq rahbarga ega bo`lib, rasmiy jihatdan ularga 
bo`ysunadi. Masalan, texnik topshiriqlarni u tsex boshlig’idan, operatsiyalarni 
bajarish jarayonida esa ko`rsatmani mutaxassisdan, loyiha rahbaridan oladi. 
Loyihali strukturaning qo`llanilishi ikki kishiga bo`ysunish muammosini hal 
etadi, chunki bu strukturada mutaxassis vaqtinchalik o`z bo`limidan olinib loyiha
 
bo`limi rahbariga topshiriladi (7.6-chizma). 
Mahsulotli (divizional) tuzilma. 
Tashkilot miqyosining kengayishi bilan 
chiziqli-funktsional tuzilmada ko`pgina kamchiliklar vujudga keladi va eng asosiysi 
mehnat natijasi va foydaning bir qismini tasarruf etish huquqi orasidagi aloqa 
yo`qoladi. Bu esa ishchilarni samarali motivlashtirishga to`sqinlik qiladi. Bu 
muammolarni bartaraf etish uchun mahsulotli printsipga asoslangan tashkiliy 
tuzilmani tuzish kerak (7.7-chizma).
Ko’pgina funktsional bo`limlar firma darajasida markazlashgan va barcha ishlab 
chiqarish bo`limlariga xizmat qiladi. Bundan tashqari ishlab chiqarish tuzilmasida 
yangi mahsulotni ishlab chiqarish, sotish, buxgalteriya bo`limlari bor, ular faqat o`z