«iqtisodiyot» kafedrasi «mikroiqtisodiyot. MAKROiqtisodiyot» fanidan kurs ishi mavzu: Tadbirkorlik tavakkalchiligi va uni o’lchash usullari. Bajardi

Biznes reja tuzish 
Biznes reja  tuzish  — korxonani  oldindan belgilab olgan strategiyasi  va taktikasi  asosida 
moliyaviy-iqtisodiy  ahvolini  lahlil  etish  va  baho  berish  jarayonidir.  Yuzaga  kelgan  hisobotga 
baho berish jarayonida quyidagi savollarga javob berilishi kerak: 
Korxonaning tarmoq ichida tutgan o`rni qanday?  
Korxona faoliyat ko`rsatadigan bozor xarakteri qanday?  
Korxona mavjud bozorning qancha qismini egallashni xohlaydi? 
Qanday sezilarli o`zgarishlar bo`lishi mumkin? 
— a) islilab chiqariladigan mahsulot va ko`rsatilgan xizmat sohasida; 
— b) tarmoqda qo`llaniladigan texnologiya darajasida; 
— d) raqobat xarakteri borasida. 
Korxona  kelgusida  mahsulot  ishlab  chiqarish  sifatini  (raqobatbardoshligini) 
orttirish  maqsadida  qanday  tadbirlar  amalga  oshirishni  ko`zda  tutadi?  Korxona  qanday 
afzalliklarga  ega?  Kuchli  tomonlari  mavjudmi?  Korxonaning  kuchsiz  tomonlari 
mavjudmi? Korxonani ko`zlagan maqsadga erishishida qo`shimcha kapital mablag` zarur 
bo`ladimi? va hokazo. 
 
Bozor  iqtisodiyoti  sharoitida  xo`jalik  yuritish  rahbarning  o`tgan  davrda  korxona 
moliyaviy  holatini  chuqur  tahlil  etishni  taqozo  qiladi.  Maqsadi  —  mavjud  aktivlardan  oqilona foydalanish va korxonani kelgusida strategiyasini rejalashtirishni aniqlashdir. 
Korxonaning  moliyaviy  hisoboti  keng  ma'noda  olganda  imkoniyatli  sheriklar 
(hissadorlar, qarz beruvchilar, mol yetkazib beruvchilar) bilan uzviy aloqaning bosh manbayi va 
vositachisi  bo`lib  xizmat  qiladi.  Hisobot  ko`rsatkichlari  tahlil  etishni  to`g`ri  yo`lga 

 qo`yilishi korxona moliyaviy xo`jalik faoliyatini tahlil etish va sheriklarda ishbilamionlik jarayonlari birgalikda amalga oshirishga ishonch tug`diradi. Korxona moliyaviy-

xo`jalik faoliyatini tahlil etishda axborot manbayi etib buxgalteriya balansi va moliyaviy natijalar 
hisoboti  olinadi.  Korxona  balansidan  aniq  bir  davrga  (kvartal,  yil)  moliyaviy  holat  to`g`risida tavsifnoma  olish  mumkin.  Tahlil  etishda  quyidagi  asosiy  koeffitsiycntlardan  foydalanish 
mumkin. Joriy likvidlik koeffitsiyenti (K. 1.1). 
Joriy likvidlik koeffitsiyenti (darajasi) qarz miqdori bilan  likvid mablag` (qarz to`lashga 
qodir  mablag`ning)  miqdori  o`rtasidagi  nisbatga  bog`liq  bo`ladi.  Agar  qarz  likvid  mablag`dan ko`p  bo`lsa,  korxona  bankrot  boiadi.  Bu  ko`rsatkichlar  korxonalarni  oborot  mablag`lari  bilan to`la  ta'minlanganligi  va  o`z  vaqtida  muddatli  majburiyatlarni  bajarilishini  xarakterlaydi.  U korxonada  mavjud  bo`lgan  ishlab  chiqarish  quwatlari,  tayyor  mahsulotlar,  pul  mablag`lari, debitorlik  qarzlari  va  boshqa  oborot  aktivlarini  muddatli  majburiyatlariga  hisoboti  bilan aniqlanadi. 
K. t. 1 = OS/KO. 
Bu yerda: O S - oborot mablag`lar. 
  K O — qisqa muddatli majburiyat.