Iqtisodiyot” fakulteti “buxgalteriya” kafedrasi

U + Z + P + D = O' + Q+B+K,

Bunda-U-uzoq muddatli aktivlar; Z - tovar-m oddiy zahiralar (moddiy aylanma mablag'lar); P - pul m ablag'lari va q im m atli qog'ozlar; D-debitorlik qarzlari-O’-o'z m ablag'larining m anbalari; Q—uzoq m uddatli qarzlar va kreditlar; В-banklarning va boshqa tashkilotlarning qisqa muddatli kreditlari va qarzlari; К-kreditorlik qarzlari.

Ushbu modeldagi Z+P+D belgilari joriy aktivlarni, Q + B + K belgilari majburiyatlarni bildiradi.

Buxgalteriya balansi-netto modelidan ko’rinib turibdiki, aktivlar (xo’jalik mabla’lari) ikki manba hisobiga, ya’ni o'z va qarz mablag’lari hisobiga tashkil bo’ladi. Qarz mablag’lari o’z navbatida ikkiga bolinadi:

1) uzoq muddatli majburiyatlar;

2) qisqa muddatli majburiyatlar.

Uzoq muddatli majburiyatlar asosiy vositalarni tashkil etish manbalaridan biri bo’lib hisoblanadi. Qisqa muddatli majburiyatlar joriy aktivlarni tashkil qilish manbalaridan biridir.

Demak, joriy aktivlar ikki manba hisobiga tashkil boladi. Buni yuqorida keltirilgan buxgalteriya balansi-netto modelidan foydalanib, aniqlash mumkin: