Iqtisodiyot asoslari

Haddan tashqari oshib kåtgan talab. Bunday talab ishlab chiqaruvchilar ma’lum õildagi tovarlar narõini oshirsalar ham talabni qondira olmaydilar.

Bir må’yorda turmaydigan talab.

Yashirin talab. Bu talab õilini haqiqiy imkoniyatlar bilan aMalga oshirilgan imkoniyatlar orasidagi farq tashkil etadi.

Taklif ishlab chiqaruvchilarning ma’lum vaqt oraliqlarida ma’lum narxlar asosida mahsulot va xizmatlarni ishlab chiqarish xohishlari bilan ifodalanadi.
Taklifning narxga bog’liqligi taklif qonuni bilan ifodalanadi.
Taklif xohishning narx darajasiga to’g’ri bog’liqligi ishlab chiqarish omillari unumdorligining pasayib borish qonuni bilan izohlanadi. Narx darajasining o’zgarishi taklif hajmining o’zgarishga olib keladi. g’ayrinarxiy omillarning harakati taklif hajmining o’ngga (agar u o’ssa) yoki chapga (agar u kamaysa) siljishiga olib keladi. Taklif hajmiga ta’sir etuvchi g’ayri-narxiy omillar jumlasiga: ishlab chiqarish resurslariga narx darajasi, ishlab chiqarish texnologiyasidagi o’zgarishlar, soliqqa tortish va subsidiya kabi omillarni kiritish mumkin.




Taklif chizmasi narx bilan taklif hajmi o’rtasidagi to’g’ri bog’liq-likni grafik tarzda ko’rsatib beradi



Talab va taklifning o’zaro ta’siri, ularning muvozanatlashuvi narx mexanizmi va raqobat asosida amalga oshiriladi. Bu xil o’zaro ta’sirlashuvlar talab va taklif kattaliklari muvozanatlashuvi muvozanat narxining shakllanishiga olib keladi.





Bozor muvozanati sharoitida talab va taklif ham narx, ham miqdor jihatdan bir - biriga mos tushadi, buning natijasida muvozanat narxi va muvozanatli hajm qaror topadi.
Bu erda: S - taklif funksiyasi;
D - talab funksiyasi;
E - muvozanat nuqtasi



Shunisi ajablanarliki, talab va taklifni tartibga solish mexanizmi tovar bozorlarida ham, resurslar bozorida ham bir xil amalda bo’ladi.
Testlar:

1. 
   Moslikni o’rnating:
   

1. Talab qonuni	a) talab va narx bir-biriga teskari bog’liq. b) talab va taklif tengligi asosida vujudga keluvchan narx.
Taklif qonuni 3. Muvozanat narx	c)taklif va narx o’zaro to’g’ri bog’liq
	d) iste’molchilarning mahsulot sotib olish imkoniyatlarining o’sishi

3. 
   Moslikni o’rnating:
   

1. Talab omillari	a) Narx b) substitut tovarlar narxi
	c) kutilishlar.
2. Taklif omillari	d) ishlab chiqarish resurslari narxi
	e) ishlab chiqarish texnologiyasi
	f) Davlatning soliq siyosati.

4.