Iqtisodiy va

Birinchi davr iqtisodiy geografiyaga doir m a 'lum ot va bilimlarning shaklanishi, uning fan sifatida vujudga kelishini o ‘z ichiga oladi ( taxminan XX asrning 20-yillarigacha).

T a ’kidlash joizki, iqtisodiy geografik m azm u n g a ega b o ‘lgan m a'lum otlar bizning yurtimizda ham b o ‘lgan. B un­ day m a 'lum otlar vatandoshlarimiz Beruniy, M irzo Ulug‘bek, Zahiriddin Bobur, Behbudiy kabi allomalarning asarlarida bor ( ammo ularning geografik meroslari yaxshi o ‘rganilmagan). Shu bilan birga ko‘pgina iqtisodiy geografik ma'lumotlar Xitoy va Arab sayyohlarining kitoblarida h am yoritilgan. U lar yurtimizda savdo, hunarm andchilik va ayniqsa, bozorlar va shaharlarga katta e'tibor berishgan. D emak, aynan ana shu shahar va bozorlar tafsiloti orqali o ‘lkamizning o ‘sha davrdagi iqtisodiy tarixiy geografiyasini bilib olishimiz mumkin.

H ududiy m ehnat taqsimoti keng ko‘lamda XIX asrda, yirik sanoat ishlab chiqarishi ham da xalqaro savdo-sotiq va transport tizimi asosida rivojlanib bordi. Bu esa iqtisodiy ma- konning ichki turlanishiga va ayni vaqtda iqtisodiy geografik bilimlarga b o ‘lgan ehtiyojlarga olib keldi.

Shu bilan birga buyuk geografik kashfiyotlardan so‘ng Yer sharida ochilm agan joy qolm adi. Endi geotizim o ‘zining

25

«berk» xususiyatini oldi. Bu esa shakllanib bo'lgan jahonnnig geoiqtisodiy va geosiyosiy makonini mamlakat va mintaqalar doirasida chuqur o 'rganishni dolzarb qilib q o ‘ydi, ekstensiv, oddiy-kuzatish va tanishishdan intensiv ilmiy tadqiqotlarga, hududiy tahlil, tashxis va bashorat qilishga o ‘tildi.