Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

 

498 

 

 

---

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

 

499 

 

VII.1. Siyosiy karta orqali o‟qitishning innovatsion texnologiyasi 

 

Geografik  bilimlarning  shakllanishi  va  amaliy  jihatdan  tadbiq  etilishi, 

bevosita  karta  (xarita)  bilan  amalga  oshadi.  Shu  bois,  bejizga  iqtisodiy 

geografiyaning otasi N.N.Baranskiy ―Karta – geografiyaning alfa va omegasi‖, deb 

ta‘kidlamagan. Xaritada voqea-hodisalar, obyekt va tuzilmalar o‘z ifodasini topgan 

bo‘lib, ularni o‘rganish orqali olingan bilimlar mustahkamlanib, jarayonlarning qay 

yo‘sinda vujudga kelishi namoyon bo‘ladi. 

 

Geografiyadan  tashqari  geosiyosat,  tarix,  statistika,  etnografiya,  geologiya, 

botanika, zoologiya kabi sohalarda ham kartani bilish muhim hisoblanadi. Chunki 

voqea-hodisaning  qaysi  hududda  amalga  oshayotganligini  anglash  mohiyatni 

yanada  oydinlashuviga  ko‘mak  beradi.  Shu  jumladan,  geografik  bilimlarni 

o‘quvchilar ongida shakllantirishda karta fundamental omil hisoblanadi. Ayniqsa, 

yod  olish  qiyinroq  bo‘lgan  ma‘lumotlarni  metodik  tarzda  karta  orqali  yetkazib 

berish samarali va juda qulay hisobladi. 

 

Kartadagi  obyekt,  voqea-hodisalarni  o‘rganib  ham  geografik  bilimlarni 

shakllantirish  mumkin,  lekin  kartani  bilgan holda,  boshqa  ma‘lumotlarni  u orqali 

eslab  qolish  yanada  yaxshi  samara  beradi.  Bu  uchun,  masalan,  siyosiy  kartadan 

foydalanish  mumkin

12

.  Siyosiy  kartadagi  davlatlarning  joylashuv  o‘rniga  qarab, 

darslik va boshqa manbalardagi ma‘lumotlarni tahlillash mumkin.