Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya


IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA



Download 4,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet129/663
Sana24.01.2022
Hajmi4,99 Mb.
#408124
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   663
Bog'liq
Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya darslik

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

 

113 

 

bo‗lib  Marko  Polo  (oilasi  bilan)  Xitoy,  Mongoliya,  Janubiy  Osiyo,  Old  Osiyo 



bo‗ylab 45 yil sayohat qilib, 1299-yilda Venetsiyaga qaytib boradi. 

Buyuk  ipak  yo‗lining  geografiya  fanining  rivojlanishida  ma‘lum  darajada 

hissasi  bor.  Olimlarning  hisoblariga  qaraganda,  Ipak  yo‗li  mil.avv.  II  asrdan 

boshlab  tarmoqlanib  ketgan.  Ipak  yo‗li  tarmoqlari  cho‗l-u  biyobonlardan,  baland 

qorli  tog‗  dovonlaridan  o‗tganligi  bois,  yo‗lning  qishki  va  yozgi  variantlari 

bo‗lgan.  Yevropadan  arzon  dengiz  yo‗lining  ochilishi  munosabati  bilan  XVI 

asrdan boshlab ipak yo‗li o‗z ahamiyatini yo‗qota boshlagan. 

O‗rta asrlar davrida yashab, ijod etgan buyuk allomalarimizdan M.Xorazmiy, 

Ibn Sino, Beruniy kabi vatandoshlarimizning jahon madaniyati va faniga qo‗shgan 

hissasi  beqiyosdir.  Ularning  ilmiy  geografik  merosi  haqida  H.Hasanov  o‗zining 

―Sayyoh  olimlar‖  asarida  to‗xtalib  o‗tadi.  Arifmetikaning  asoschisi  M.Xorazmiy 

o‗lkamiz  geografiyasining  ham  asoschisi  hisoblanadi.  Uning  ―Yer  tasviri‖  nomli 

asari  geografiyaning  etimologik  ma‘nosiga  to‗g‗ri  keladi.  Unda  geografik 

obyektlar:  shahar  va  qishloqlar,  daryo  va  ko‗llar,  dengizlar,  aholi  va  ularning 

mashg‗uloti  haqida  ma‘lumot  beradi.  U  Turkiston  o‗lkasida  ilk  bor  Fanlar 

akademiyasini tashkil etgan, atlas tuzgan buyuk alloma hamdir. 

Beruniy  birinchi  bo‗lib  shimoliy  yarimsharlarning  bahaybat  (diametri  5  m) 

globusini  yasadi,  mineralogiya  va  geodeziya  kabi  fanlarga  asos  soldi. 

Daryolarning, umuman suv oqimining geologik (gidrogeologik) ishini tahlil qilib, 

qonuniyat  yaratdi.  Keyinchalik  u  ―Beruniy  qonuni‖  deb  ataladigan  bo‗ldi.  Uning 

mohiyati  –  suv  oqimi  tashiyotgan  yotqiziqning  massasi  uning  tezligiga  to‗g‗ri 

proporsionaldir. 

Ibn Sino ham tibbiyot ilmining asoschisi bo‗lishi bilan bir qatorda, geografiya 

fanining  rivojiga  munosib  hissa  qo‗shdi.  ―Tib  qonunlari‖  kitobining  ―Tabiat‖ 

bobida  geografik  ma‘lumotlar,  qimmatbaho  toshlar,  o‗lka  iqlimi,  tabiati  haqida 

qiziqarli fikrlar aytilgan. 





Download 4,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   663




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish