Iqtisodiy tahlilning mazmuni, predmeti va vazifalari

Iqtisodiy tahlil uchun materiallar tayyorlash - Joriy hisobda berilmaydigan ma'lumotlarni aniqlash katta ahamiyatga molik. Masalan, ishchilarning bekor turib qolish sabablarini aniqlash uchun bevosita kuzatuv olib borish kerak. Bunda ish kunini fotografiya qilish orqali yoki ushbu uchastkada band bo`lgan ishchilar, muhandislar va boshqa xodimlarning fikr va mulohazalarini bilish orqali yuqorida aytilgan kamchiliklarning sabablari aniqlanadi. U yoki bu axborotlar manbaidan foydalanish tahlil dasturini tuzishda hisobga olinishi kerak. Ma'lumotlarning to`g`riligini va aniqligini tekshirishdan so`ng ularni qayta ishlashga o`tiladi.
Korxonalarnnng faoliyatini iqtisodny tahlil qilishda qatnashadigan sub'yektlar
Korxona va tashkilotlarning xo`jalik va moliyaviy faoliyati avvalambor, ushbu korxonaning xodimlari tomonidan tahlil qilinadi. Korxonalarning xo`jalik va moliyaviy holatini tahlil qilish asosan reja-iqtisod, buxgalteriya va moliya bo`limlarining vazifasidir. Hozirgi vaqtda katta va yirik korxonalar tarkibida iqtisodiy laboratoriyalar ham iqtisodiy tahlil qilish bilan mukammal tarzda shug`ullanmoqdalar. Korxona va tashkilotlarning faoliyatini iqtisodiy tahlil qilish bevosita yuqori tashkilotlarning vazifasi ham bo`lib, ular korxonalar hisobotini tasdiqlaydilar, hamda ularning ishlab chiqarish, xo`jalik va moliyaviy faoliyatini ob'ektiv (xolisona) baholab, tegishli qarorlar qabul qiladilar. Iqtisodiy tahlil qilish bilan moliya va soliq idoralari, bank xodimlari ham shug`ullanadilar. Ular avvalambor, so`m bilan nazorat qilish, korxona va tashkilotlarning davlat byudjeti bilan bo`lgan o`zaro munosabatlariga taalluqli masalalar bilan qiziqadilar. Statistika idoralari ham iqtisodiy tahlil bilan shug`ullanadilar. Ular qabul qilingan hisobot va statistik ma'lumotlarni statistika usullari bilan qayta ishlab vazirliklar va boshqarmalarni yig`ma axborot materiallari bilan ta'minlaydilar.
Iqtisodiy tahlilning asosiy axborot manba'lari.
Iqtisodiy tahlilning asosiy axborot manba'lari quyidagilar:
1.Biznes - reja ma'lumotlari.
2.Buxgalteriya hisobi va hisoboti.
3.Statistik hisob va hisobot.
4.Operativ (tezkor) hisob va hisobot.
5.Hisobdan tashqari ma'lumotlar.
Ushbu sanab o`tilgan ma'lumotlar ichida eng asosiysi buxgalteriya hisobi va hisobot hisoblanadi, chunki taxminan 70 foiz ma'lumotlarni iqtisodiy tahlil buxgalteriya hisobidan oladi. Tahlil qilish jarayonida yillik hisobotga yozilgan izohnoma ham har tomonlama ko`rib chiqiladi. Tahlil qilish jarayonida hisobdan tashqari ma'lumotlardan ham foydalanish katta samara beradi. Bularga: tekshirish va taftish aktlari, moliya va soliq idoralari, bankning bajargan tahlil natijalari, laboratoriya va tabobat nazorati materiallari, korxona mehnat jamoasining umumiy majlis materiallari kiradi.