Iqtisodiy statistika

1) kapital qo'yilm alar bo'yicha rejani bajargan obyektlar bo'yicha;
2 ) reja bo'yicha kapital qo‘yilm alar bajarilmay qolgan obyektlar bo'yicha. Har bir gruppa obyektlari bo'yicha abso- lut tafovutlar aniqlanib, korporatsiya bo'yicha kapital qo'yilm alarda erishilgan yutuq va kam chiliklarni real hajm ini aniqlash mum kin. M atem atika nuqtai nazardan rejaga nis­ batan tafovutni, tafovutlarning algebrik yig‘indisi sifatida ol­ ish mumkin:

S D K =SD K o+SD K ye; bunda,

DKo — shu obyektdagi kapital qo'yilm alar rejaga nisbatan ortiq;

DKye — shu obyektdagi kapital qo'yilm alar rejaga nis­ batan kam.
Shu tafovutlarni nisbiy m iqdorlarda quyidagi form ula
asosida aniqlanadi:

SDK: SD K r= ( S D K 0: SD K r)+(SD K ye: S D K r); bunda,

SD K r — korporatsiya bo'yicha kapital qo'yilm alar hajm ining rejaga nisbatan farqi.
Yuqoridagi analik usulni quyidagi korporativ trest rna'lum otlari asosida hisoblaymiz.
Kapital qo‘yilm alar bo‘yicha yillik ko'rsatkichlarini hisoblash

Kapital qo‘yilmalar ^Obyektlar amaldagi bahoda, bo‘yicha kapital

mln.so'm qo'yilmalar
^№ Investitsion hajmini rejaga
obyektlar nomi nisbatan tafovut Reja Yil davo- Rejaga Rejaga bo‘yicha mida o'z- nisbatan ^nisbatan
lashgan ortiq ^kam
1. Elektr isitgich 9248 9000 -248 markazi
^{2 . Bo'voq sexi} 2866 3110 224
^3. Elevator 4734 4620 -114
^4. Non zavod 2236 2520 <sup>284
5. Oziq-ovqat</sup> 3762 ^{3572 -190} konsentrati sexi
^{6 .} Materiallar ulgurji 2060 1806 ^-254 ombori
^{7. Yig'uv konveeri} 1420 1638 ^218
Jami 26346 26266 726 ^-806


Trest bo‘yicha investitsion obyektlarni gruppalash nati- jasida quyidagilarga ega bo‘lamiz:
— m utlaq ifodalashda:


(26266 -26346 )=(224 + 284 + 218 )+(-248 -114-190-
254 )= 726 +(-806 );
— nisbiy ifodalashda:
80/26346 х 100=726/26346 х 100+-806/26346 х 100;
0 ,3 % = 2 ,76 % +(-3 ,06 % )
Shunday qilib, trestning uchta investitsion obyekti bo'yicha kapital qo'yilm alar hajmi rejaga nisbatan 726 ming s o ‘m, yoki 2,76% ortgan, 4 ta investitsion obyekt bo'yicha esa 806 ming so'mga yoki 3,06% kapital qo'yilm alar o 'zlashtirilm ay qolgan. Analitik hisob-kitoblarga qaraganda trestning investitsion faoliyatida sezilarli buzilishlar borligi aniqlandi.
K orxonalar investitsion faoliyatida kapital qo'yilm alarni o'zlashtirish darajasi dinamikasini o'rganish m uhim vazifa- lardan hisoblanadi. Bozor iqtisodiyoti sharoitida kapital qo'yilm alar bo'yicha ikki xil indeks hisoblanadi: kapital qo'yilm alar qiym ati indeksi va kapital qurilm alar fizik hajmi indekslari.
Kapital qo'yilm alar qiym ati indeksini quyidagi agregat form ula asosida hisoblash mum kin:


Jqp^Sqip^SqoPo; bunda,


qi va qo — natural ko'rinishda joriy va bazis davrdagi kapital ish va sotib olishlar;
i*i va ro — kapital qo'yilm a elem entlarining joriy va bazis davrdagi bahosi.
Bu indeksda joriy davr va bazis davr kapital qo'yilm alar elem entlari o 'z davrining baholarida o'lchanadi. Shuning uchun bu ko'rsatkichga investitsion va inflatsion faktorlar
ta ’sir etadi.


Kapital qo‘yilm alarning fizik hajmi indeksi quyidagi for­ m ula bo'yicha aniqlanadi:

Jq= S q ip : Sqop; bunda,

R — kapital qo'yilm a elem entlarining solishtirm a bahosi (qaysidir davr yoki sm eta bahosi);

qi qo — kapital q o ‘yilmalarning joriy va bazis davrdagi natural ko'rinishdagi texnologik elementlari.
Bu indeksning o 'ziga xos xususiyati shundaki, bunda ba- honing ta ’siri bo'lm aydi. Shuning uchun u kapital qo'yilm alarning fizik hajmi o'zgarishini yoki ularning m ate- rial-niulk m ohiyatini ifodalaydi. U inflatsion jarayonlarning ta ’siridan ozod etilgan.
Ko'rilgan kapital qo'yilm a indekslari uchinchi ko'rsatkich bilan o ‘zaro bog'langan — kapital qo'yilm alar bahosi indeksi bilan. Baho agregat indeksi quyidagicha: