Iqtisodiy statistika

Nazariy elastililik koeffitsiyenti iste’molning darom adga bog‘liqligi aloqaning chiziqli formasida quyidagicha hisoblanadi:
E = a i* x :u= 0 ,023 * 1113 ,3 /31 ,5 = 0 ,813
Nazariy elastiklik koeffitsiyentining ko'rsatishga, agar daro­ mad l% ga ortsa, go‘sht mahsulotlarining iste’moli 0,813% ga ortadi.
Om il belgining natijaviy belgiga ta ’sirini baholash m aqsadida Д-koeffitsiyent hisoblanadi:
A = a ,* G x /G y = 0 ,023*27,79 /2 ,99 = 0 ,982 -
Д-koeffitsiyent — o ‘rtacha kvadratik tafovutning qaysi qism iga, jo n boshiga iste’mol o‘zgaradi, agar jon boshiga iste’mol o ‘rtacha kvadratik tafovutga o ‘zgarsa, degan so ‘roqqa javob beradi.
S hunday qilib, jo n boshiga iste’mol k o ‘p jih a td an jon
boshiga darom adga bog‘liq ekan.


Savollar, testlar va masalalar

1. Aholi turm ush darajasi haqida tushuncha: uni to r va keng m a’noda qanday tushunish lozim?

2. Aholi turmush darajasini ifodalovchi ko'rsatkichlar tizimi.
3. Aholi pul daromadlari va xarajatlari balansining m ohi- yati nim ada?
4. Uy xo'jaliklarini daromadlari qanday turlarga boMinadi?
5. N om inal va real darom ad mohiyati nim ada?
6 . 0 ‘zbekistonda aholini ijtimoiy him oyalashning asosiy yo‘nalishlari qanday?
7. Rossiyada aholi turm ush darajasini ifodalovchi asosiy
ko‘rsatkichlar nechta bo‘lim va ko‘rsatkichdan iborat?
8 . Turm ush darajasini qaysi yo‘nalishlarda o ‘rganish m um kin?
a) barcha aholiga nisbatan
b) ayrim ijtimoiy guruhlarga nisbatan
v) har xil daromadga ega boMgan uy xo'jaliklariga nis­ b a tan
g) yosh tarkibiga nisbatan
d) yuqoridagi yo‘nalishlarning barchasiga nisbatan.
9. Jam lovchi ko‘rsatkich «inson im koniyatlarini rivojlan­ ish» indeksi qanday hisoblanadi?
a) uchta om ilning ta ’sirini hisobga oladi
— um r uzunligi
— taMim olish darajasi
— jon boshiga hisoblangan Y alM hajmi b ) to ‘rta om ilning ta ’sirini hisobga oladi
— jon boshiga ishlab chiqarish Y alM
— jon boshiga iste’mol qilingan m ahsulotlar hajmi
— aholi darom adlari hajmi
— ta ’lim olish darajasi


d) beshta om ilning ta ’sirini hisobga oladi
— aholi jo n boshiga to 'g ‘ri kelgan Y alM hajmi
— aholi barcha kategoriyalarning ish haqqi
— pensiya, nafaqa, stipendiyalar va boshqa ijtimoiy transfert- lar hajmi
— o ‘rtacha ish haqi va pensiyaning nisbati
e) uch om ilning ta ’sirini hisobga oladi
— ijtim oiy m ehnat unum dorligi darajasi
— m ehnat resurslari barcha kategoriyalarini o 'r tac h a oylik ish haqi
— ta ’lim olish darajasi
f) uch om ilning ta ’sirini hisobga oladi
— ta ’lim olish darajasi
— sogMiq darajasi
— u m r uzunligi Javob: a, b, v, g, d.
10. Aholi darom adlarining shakllanishi qanday?
1) a) aholi barcha kategoriyalari ish haqi
b) pensiya, nafaqa, stipendiyalar va b oshqa ijtimoi transfertlar
d) xususiy tadbirkorlik bilan shu g ^ llan ay o tg an shaxslar darom adlari
2 ) a) kreditorlar, xorij valutalarini sotishdan olingan daro­ m adlar
b) m ulkdan olingan darom adlar
d) qishloq xo'jalik m ahsulotlarini sotishdan olingan tu- shum lar va boshqalar
3) a) aholi barcha kategoriyalari ish haqi
b) pensiya, nafaqa, stipendiyalar va b o sh q a ijtimoi transfertlar
d) xususiy tadbirkorlik bilan shug‘ullanayotgan shaxsl
darom adlari


e) kreditorlar, xorij valutalarini sotishdan olingan daro­ m adlar
0 m ulkdan olingan darom adlar
g) qishloq xo‘jalik mahsulotlarini sotishdan olingan daro­ m adlar.
Javob: 1, 2, 3.
11. N om inal va real darom ad farqi nim ada?