Iqtisodiy statistika

Amaldagi sof daromad (D s) — o ‘rganilgan davrda
:orxona tom onidan am aliy baholarda olingan iqtisodiy sam a- ani ifodalaydi:

D s= N -( JX + S F )

N — investitsion loyihani amalga oshirishdan olingan latija ( + ,-);

JX — joriy xarajatlar;
SF — soliq va boshqa to ‘lovlar foizi.


Investitsiyalar o‘mini qoplash muddati — statistika am ali- yotida muhim va keng taqalgan ko‘rsatkichi hisoblanadi.
Uni aniqlash uchun investitsion loyihani am alga oshirish boshlangan kundan boshlab qilingan xarajatlar summasi o ‘rnini qoplaguncha ketgan vaqt bilan aniqlanadi.
Investitsiyalar o'rnini qoplash m uddati (Tqopiash) quyidagi u ch xil vaqtni o 'z ichiga oladi: investitsiyalash oldi vaqti ( T j 0 ) , investitsiya vaqti ( T jn) va obyektdan foydalanish davrida o 'rn ini qoplash vaqti (T 0-q). U lar qandaydir vaqt bir- liklarida o'lchanadi: kun, hafta, oy, yil.
Tqoplash muddati- 'Tj0 + T j n + T 0 -q
Ammo amaliyotda investitsiyalash oldi davrini bosh- lang‘ich davrini aniqlash qiyinchilik tug'diradi, shuning uchun kapital qo‘vilmalar o 'rn in i qoplash davrini, uni m oli- yalashtirish boshlangan vaqtdan boshlab hisoblanadi. U holda bu ko‘rsatkich quyidagicha hisoblanadi:


Tqoplash muddati- T jn+ T 0 ‘q


Investitsiyalash davri deb ikki vaqt orasidagi vaqtni: in­ vestitsion loyihani moliyalash boshlangan kundan (odatda in­ vestor tom onidan buyurtm achi yoki ijrochi hisob raqamiga pul m ablag'larini birinchi m arta o'tkazgan kundan boshlab) to obyektni korxona asosiy faoliyati balansiga o ‘tkazilgan kungacha bo‘lgan davrni o ‘z ichiga oladi (obyektni qabul qil- ish kuni aktda ko'rsatiladi).
Investitsion obyektni o 'rn in i qoplashning bevosita vaqti (asosiy o 'rn in i qoplash m uddati) uni ekspluatatsiyaga top- shirish kunidan boshlanib, uni investitsion qo'yilm alarning o ‘rni qoplangan kungacha bo‘gan davrni o ‘z ichiga oladi. Bu vaqtning uzunligi faqat hisob-kitob qilish bilan aniqlanadi va
uning m ohiyati quyidagicha:


o 'rn in i qoplash m uddatini boshlanish davrini aniqlash juda oson; bu obyektni ishga tushirilgan kunidan boshlanadi. Obyekt o ‘rnini qoplangan kunini quyidagicha aniqlanadi:
shu davr ichida olingan foyda summalari yig‘ib boriladi (amaldagi sof darom ad) va u shu obyektga quyilgan kapital q o ‘ y i l m a l a r bilan solishtiriladi (oy, yil va h.k.). Shu davrda yuqorida qayd etilgan shart bajariladi: am alda yig‘ilgan sof darom ad hajmi obyektga qo‘yilgan kapital qo'yilm alarga teng yoki undan ko‘proq bo‘ladi yoki boshqacha qilib aytganda,