IQTISODIY O’SISHNING MAZMUNI, MEZOLARI VA KO’RSATKICHLARI
UMARBEKOV ASADBEK
REJA:
1. Iqtisodiy o’sishning mazmuni, turlari va ko’rsatkichlari.
2.Iqtisodiy o’sishning omillari.
3.Iqtisodiy o’sish modellari.
4.Milliy boylik tushunchasi va uning tarkibiy tuzilishi.
Iqtisodiy o’sishning mazmuni va ko’rsatkichlari
IQTISODIY O’SISH- bevosita YaLPi ichki maxsulot hajmining mutloq va aholi jon boshiga hamda iqtisodiy resurs xarajatlari xar bir birligi xisobiga o’sishi, sifatining yaxshilanishi va tarkibining takomillashuvida ifodalanadi.
Iqtisodiy o’sish ko’rsatkichlari REAL YaIM
Real YaIM ning axoli jon boshiga o’sishi
Ekstensiv iqtisodiy o’sish – ishlab chiqarishning avvalgi texnikaviy asosi saqlanib qolgan holda ishlab chiqarish omillari miqdorining ko’payishi tufayli erishiladi.
INTENSIV IQTISODIY O’SISH
Intensiv iqtisodiy o’sish - sharoitida maxsulot chiqarish miqyoslarini kengaytirishga ishlab chiqarish omillarini sifat jihatidan takomillashtirish, yanada ilg’or ishlab chiqarish vositalarini va yangin texnikani qo’llash, ishchi kuchi malakasini oshirish, mavjud ishlab chiqarish potensiolidan yaxshiroq foydalanish yo’li bilan erishiladi.
Ishlab chiqaruvchi kuchlar darajasi quydagi ko’rsatkichlar bilan tavsiflanadi
1. ishlab chiqarilgan vositalarning rivojlanganlik darajasi.
2. xodimning malakasi va tayyorgarlik darajasi.
3. ishlab chiqarishning moddiy va shaxsiy omili o’rtasidagi nisbat.
4. mexnat taxsimoti, ishlab chiqarishning tashkil etilishi, ixtisoslashtirilishi va kooperatsiyasi.
Maxsulotning qiymati barcha ishlab chiqarish omillari tomonidan yaratiladi.
Ishlab chiqarish omillarining xar biri o’zining keyingi qo’shilgan maxsulotiga tegishli ravishda maxsulot qiymatini yaratishga xissasini qo’shadi
Maxsulot ishlab chiqarish va buning uchun zarur bo’lgan resurslar o’rtasida miqdoriy bog’liqlik mavjud
Ishlab chiqarish omillarining erkin tarzda amal qilishi xamda ular o’rtasida o’zaro bir-birining o’rnini bosish imkoniyati mavjud
Milliy boylik tushunchasi va uning tarkibiy tuzilishi.
Milliy boylik- insoniyat jamiyati taraqqiyoti davomida ajdodlar tomonidan yaratilgan va avlodlar tomonidan jamg’arilgan moddiy, nomoddiy va intellektual xamda tabiiy boyliklardan iboratdir.