Iqtisodiy bilim asoslari

AKSIYANING NOMINAL QIYMATI VA KURSI

Aksiya — qimmatli qog‘oz bo‘lib, uning ustiga bahosi — nominal qiymati yozib 

qo‘yilgan  bo‘ladi.  Aksiyani  aksiyador  boshqa  kishiga  sotishi  yoki  hadya  qilishi 

mumkin. ЩOdatda, aksiyalar fond birjalarida sotiladi va sotib olinadi. Aksiyadan 

uning egasiga kelayotgan daromad — dividendning ko‘p yoki kamligiga qarab, 

aksiyaning fond birjasidagi bozor narxi — aksiyaning kursi o‘zgarib turadi. Masalan, 

aksiyaning nominal qiymati 1000 so‘m bo‘lgani holda, aksiya 1200 so‘mga yoki 

900 so‘mga sotilishi mumkin. Bunday hollarda, aksiyaning kursi oshganligi yoki 

tushganligi  haqida  gapiriladi.  Aksiya  kursining  o‘zgarishi,  uning  bozor  narxi 

nominal qiymatiga nisbatan foiz miqdori bilan aniqlanadi. Yuqoridagi misolda, 

birinchi holatda aksiya kursi 120% ni, ikkinchi holatda esa 90% ni tashkil qilganini 

ko‘rish mumkin.

1.  1-  rasmda  Toshkent  fond  birjasi  tasvirlangan.  U  yerda  nimalar  bilan  savdo 

qilinishini bilasizmi?

2. 2- rasmdagi fond indekslari haqida televideniye orqali berilgan ma’lumotlarni 

eslay olasizmi? Ularning qaysi birini bilasiz va u haqida nimalarni ayta olasiz?

3.  3-  rasmda  aksiyalar  tasvirlangan.  Ular  qanday  qog‘oz?  Bilganlaringizni 

sinfdoshlaringiz bilan o‘rtoqlashing.

4. 4- rasmdagi bank, 5- rasmdagi korxona va 6- rasmdagi poyezd tegishli bo‘lgan 

yirik kompaniya tadbirkorlik faoliyatini tashkil qilish va boshqarishda qanday 

qiyinchiliklarga duch kelishi mumkin deb o‘ylaysiz?