Iqtisodiy bilim asoslari

FAOLLASHTIRUVCHI SAVOL VA TOPSHIRIQLAR

iste’molga  tayyor  tovarlar  qiymatigina  qo‘shiladi.  Masalan,  traktor  g‘ildiragi

traktor  ishlab  chiqarish  jarayonida  ishlatilib,  traktor  tarkibiy  qismiga  aylansa,

YaIM ga kiritilmaydi, chunki u pirovard mahsulot bo‘lmay qoladi. Traktor esa

YaIM ga kiritiladi, chunki u pirovard mahsulot hisoblanadi. Agar g‘ildirak YaIM

ga kiritilganda edi, uning qiymati ikki marotaba: birinchi safar g‘ildirak sifatida,

ikkinchi safar esa traktorning qismi sifatida YaIM ga kiritilgan bo‘lib qolar edi.

Shu bois, YaIM hisoblanayotganda faqat pirovard ko‘rinishdagi tovarlar inobatga

olinadi. YaIM mamlakat hududida joylashgan, qaysi davlatga tegishli bo‘lishidan

qat’iy nazar barcha korxona, firma va aholi tomonidan yaratilgan mahsulotning

bozor narxlaridagi qiymatidir.