Iqtisodiy bilim asoslari

3. Talab va taklif funksiyalari yordamida muvozanat narxni aniqlash.
Aytaylik,  bozorda  tovarga  bo‘lgan  talab  va  uning  taklifi  q
D
= 400 – p
va  q
S
= 2p + 100  funksiyalar  ko‘rinishida  berilgan.  Bu  yerda,  p  —  tovar 
narxi  (so‘mda);  q
D
  —  tovarga  bo‘lgan  talab  miqdori  (ming  donada);              
q
S
— tovar taklifi miqdori (ming donada). Tovarning muvozanat narxini 
va muvozanat miqdorini toping.
Yechish.
 Muvozanat narxi bo‘lishi uchun q
D
 va q
S
 teng bo‘lishi kerak: 
Ya’ni
     q
D
=q
S 
⇒ 400 – p =2p +100  ⇒ 3p = 300, p = 100 ⇒ q = 400– p =300.
Demak, tovarning muvozanat narxi 100 so‘m, muvozanat miqdor esa 
300  donaga teng.
Mashqlar
1. Quyida berilgan talab va taklif jadvallari asosida talab va taklif 
grafiklarini quring hamda tovarning bozor narxini aniqlang. Bozorda 
ushbu  tovar  narxi  1  800  so‘m  qilib  qat’iy  belgilansa,  qanday  holat 
yuzaga keladi? 1 000 so‘m qilib belgilansa-chi?
Tovar narxi (p),
so‘mda
Taklifi  miqdori (q
S
), 
tonnada
2 200
1 800
1 400
1 000
2 000
1 500
1 000
500
Tovar narxi (p),
so‘mda
Talab miqdori (q
D
), 
tonnada
2 200
1 800
1 400
1 000
0
500
1 000
1 500
2. Bozorda tovarga bo‘lgan talab: q
D
=–4p +800, taklif esa q
S
=p+100 
funksiyalari bilan berilgan. Tovarning bozordagi muvozanat narxi va 
muvozanat miqdorini toping.
3.  Bozorda  tovarga  bo‘lgan  taklif  q
S
= 2p + 4.000  funskiya  bilan 
berilgan.
Talab  funksiyasi  q
p
= kp + 30  000  va  tovarning  muvozanat  narxi     
10 000 so‘m bo‘lsa, taklif va talab chiziqlarini chizing.
http:eduportal.uz

---