Iqtisodiy bilim asoslari

, tibbiy xizm
at, mudofaa
, xa
vfs
izl
ik,
Fuqarolar
Da
rom
ad
solig
‘i, mol-mulk solig‘i va bos
hqa
lar
Davlat
Mamlakatda soliqlarni joriy etishdan maqsad:
— ijtimoiy tovar va xizmatlarni ishlab chiqarishni pul bilan ta’minlash;
http:eduportal.uz

---

137
— aholi daromadlarini qayta taqsimlash;
— ba’zi ishlab chiqarish sohalarini qo‘llab-quvvatlashdan iborat.
Davlat  jamiyat  oldidagi  qator  ijtimoiy  vazifalarni  o‘z  zimmasiga 
olar  ekan,  unga  katta  miqdordagi  pul  mablag‘lari  zarur  bo‘ladi.  Shu 
bois,  davlat  ko‘rsatiladigan  xizmatlar  uchun  o‘z  fuqarolari,  firma  va 
korxonalardan  soliq  ko‘rinishidagi  to‘lov  undiradi.  Demak,  mamlakat 
fuqarosi sifatida har birimiz bizga ko‘rsatilayotgan tibbiy xizmat, ta’lim, 
mudofaa xizmati, jamoat tartibini saqlash kabi xizmatlar uchun davlatga 
soliq ko‘rinishida haq to‘lar ekanmiz.
Ikkinchi  tomondan,  davlat  muayyan  sohada  faoliyat  ko‘rsatayotgan 
firma  va  korxonalar  to‘laydigan  soliqlar  miqdorini  kamaytirib,  ularga 
ma’lum soliq imtiyozlari berishi mumkin. Bu esa korxonalar faoliyatini 
rag‘batlantirib, ishlab chiqarilayotgan mahsulot hajmining oshishiga olib 
kelishi mumkin. Demak, soliqlar yordamida davlat korxonalar iqtisodiy 
faoliyatini rag‘batlantirib turishi mumkin ekan.
Shuningdek, davlat aholining kam ta’minlangan qatlamlaridan kam-
roq,  boy  tabaqalaridan  ko‘proq  soliq  undirib,  aholi  daromadlarining 
qayta taqsimlanishiga hissa qo‘shishi mumkin.
Soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar davlat budjetiga yoki davlatning 
maqsadli  jamg‘armalariga  kelib  tushadi.  Soliqdan  tushgan  mablag‘lar 
ta’lim,  sog‘liqni  saqlash,  huquqni  muhofaza  qilish  tizimlari,  davlat 
boshqaruv organlari ehtiyojlariga, qarilik pensiyalari va boshqa to‘lovlarni 
amalga oshirishga yo‘naltiriladi.
Mamlakatimizda  soliq  va  boshqa  majburiy  to‘lovlar  O‘zbekiston 
Respublikasi  Soliq  kodeksi  deb  ataluvchi  huquqiy  hujjat  asosida  bel-
gilanadi.  Soliq  va  boshqa  majburiy  to‘lovlarni  belgilash,  joriy  etish, 
hisoblash hamda davlat xazinasiga va maqsadli jamg‘armalariga to‘lash 
bilan bog‘liq munosabatlar O‘zbekiston Respublikasining Soliq kodeksi 
asosida amalga oshiriladi.
Soliq  kodeksi  soliqqa  tortish  to‘g‘risidagi  barcha  qonun  hujjatlari-
ning asosini tashkil qiladi va soliq munosabatlarini tartibga solib turadi.