Iqtisod-moliya

Patogenezi. OITSning virusi odam organizmiga kirib T-lim-
fotsit xelperlarga zararli ta’sir qiladi, natijada T-xelperlarning 
faoliyati susayadi va ular halok bo‘ladi. Ma’lumki, T-limfotsit- 

---

92
xelperlar odam organizmi immun sistemasida hal qiluvchi rol 
o‘ynaydi.
T-limfotsit-xelperlar va organizmda immunitet tanqisligi 
holatiga sabab bo‘ladi. Sog‘lom organizmning immun sistemasi 
odatda atrofmuhitdagi va organizmdagi har xil mikroblar, 
viruslar, zamburug‘lar va sodda bir hujayrali jonivorlarning 
hujayralarini  saqlab,  shu  bilan  birga,  xatarli  o‘sma  (rak) 
hujayralarining juda murakkab va ishonchli himoya vositasidir. 
Ana shu immun sistemasining faoliyatida T-limfotsitxelperlar 
hal qiluvchi rol o‘ynashini yuqorida ta’kidlab o‘tdik.
OIV aynan shu T-limfotsit-xelperlar hujum qiladi, 
ularni qirib, organizmda immunitet tanghgi holatiga sabab 
bo‘ladi. Natijada, ilgari zarar qilolmayotgan har xil saprofit 
mikroorganizmlar hujumga o‘tadilar va turh-tuman kasalliklar 
rivojlanishiga sabab bo‘ladi. Shu kabi ilgari ko‘paya olmayotgan 
rak hujayralari qulay vaziyatdan tez sur’at bilan ko‘paya 
boshlaydi.
OIVT-limfotsit ichiga kirgach, u hujayra bilan bir-butun 
bo‘lib ketadi. T-limfotsit-xelperlar oqsil moddasini sintez 
qiladilar va bu oqsil moddalardan yangi yosh viruslar paydo 
bo‘ladi. Shunday qilib, T-xelperlar virusga xizmat qiladi.
Organizmda T-limfotsitlar soni kamayib ketadi, qolgan-
larning faoliyati susayadi. OITS bilan og‘rigan bemor orga-
nizmida yuz beradigan immunitet tangligining mohiyati ana 
shundan iborat.