Уруш йилларида махаллий соликлар ва йигимлар 1942 йил 10
апрелда
жорий этилган булиб, 1963 йил 10 апрелда Министрлар
Советининг №14 баённомаси асосида зарур узгартиришлар
киритилади. Уруш кетаётган махалда давлат пошлинаси хам катта
ах,амият касб этган. Бундай тизим Олий Совет Президиумининг
1942 йил 10 апрел конуни ва Халк; комиссарлар Советининг 1942
йил 29 апрел карори асосида жорий этилган,
кейинчалик унга
Министрлар
Советининг инструкциялари
асосида бирмунча
узгартиришлар киритилган. У ун булимдан иборат булган. Бундай
соликни аёллар 45 ёшгача, эркаклар 50 ёшгача тулаганлар.
Фукаролар никохда булмаганликлари, белгиланган ёшга тулган-
ликлари ва оилада болалари борлиги хусусидаги ^ужжатларни
такдим этган тавдирда, улар бу соликдан озод килинганлар.
Никохдаги фукаролар агар
никохлари бузиладиган булса, 20 кун
ичида бухгалтериям бу хакда маълумот етказишлари шарт булган.
Ушбу соликлар буйича имтиёзлар харбийларга, харбийлар-
нинг аёлларига, боласи бедарак йукдлганларга, талабаларга, инва-
лидларга, шимол халкларига, гипофиз
касалликларига учраган-
ларга, овчиларга, кишлок хужалиги аъзоларига ва ша^арда кишлок
хужалиги асосида яшовчиларга нисбатан хам белгиланганлигини
куриш мумкин.
Бу даврда кишлок хужалик солигини шахсий фойдаланишга
ва яшашга ажратилган ер участкаларига эга булган барча
фукаролар тулаганлар.
Посёлка типидаги ахоли пунктлари
фукаролари, колхозчиларни истисно килганда, барча ахоли бир йил
давомида кишлок хужалик
солигини тулаганлар, кейинги йилларда
эса улар факатгина ер рентаси тулаганлар холос. Коммунал
уйларда яшовчилар эса уй атрофидаги ерни участка сифатида
узлаштирган булсалар ва у фукаронинг уй дафтарига участка
сифатида бириктириб куйилган булса, улар хдм кишлок
хужалик
солигини тулаганлар. Диний уламолар
диний номенклатурада
булмасалар, улар шу ах,оли участкаси буйича ва узларининг шахсий
участкалари буйича даромад солиги ва ер солигини тулаганлар.
Агарда фукаро ер участкаси олган булса-ю, лекин хали хосил
олмаган булса йиллик оклад микдорида кишлок хужалик солиги
тулаганлар. Ер участкасига эга булган, лекин уз вактида солик
туламаган фукаролар икки йиллик оклад микдорида ер солиги
тулаганлар. Бунда фукаро тулов хабарномаси олгач,
бир ойдан сунг
ва яна уч ойдан сунг туловларни утказишлари шарт булган.
155
www.ziyouz.com kutubxonasi
Кишлок хужалик солиги ер участкаси ишланишидан катъий
назар туланиши шарт булган. Бунда курилиш майдонлари,
бутазорлар, урм° нлар? жамоат йуллари, жарлик ва ариклар билан
банд булган участкалар соликдан озод этилганлар. Агар ер майдони
50 м
2
дан кам булса, у соликка тортилмаган. К^ишлок хужалик
солиги бир гектар хисобида аник белгиланган булиб, у Узбе
кистонда сугорма ерлар учун гектаридан
2,2
сумни ташкил этувчи
доимий солик микдори хисобланган.
Шу асосда кишлок хужалик солигини жорий этишда куйидаги
омиллар эътиборга олинган:
- ерларнинг маъмурий булиниши;
- турли худудларнинг махаллий хусусиятлари;
- ерларнинг хосилдорлиги;
- ерларнинг сувга ва бозорга хамда даромад манбаларига
якинлиги.
Кишлок хужалик солиги
хужаликлар буйича уч йуналишда,
яъни колхозчилар, ишчилар ва якка тартибдаги хужаликлар тоифа-
си билан олинган булиб, уларнинг ставкалари минимал хджмда
тартибга мувофик равишда ошиб борган. Кишлок хужалиги солиги
буйича хужаликлар ва ижтимоий тойфалар иктисодий ахволидан
келиб чикиб ахолининг куйидаги гурухларига солик имтиёзлари
берилган:
- харбийларга;
- урушда бедарак йуколганларнинг оилаларига;
- уруш фахрийлари ва инвалидларга ;
- Совет Иттифоки Ка^РамонлаРи?
мехнат кахрамонлари ва
учинчи даражали шон - шараф ордени билан мукофотланганларга;
- 60 ёшли эркаклар ва 55 ёшли аёлларга;
- шахтёрларга;
- вактинча эвакуация килинган ёки кучирилганларга;
- табиий фалокатга учраганлар ва моддий ёрдамга мухтож
оилаларга;
Махаллий соликлар совет даврида Олий Совет Президиуми-
нинг 1942 йил 10 апрелдаги «Махаллий соликлар ва йигимлар
тугрисида» ги конуни асосида жорий этилган ва 1956, 1963, 1973,
1988 йилларда унга бирмунча кушимча узгартиришлар киритил-
ган1. Бу солик ахолидан гурт турда йигилган:
а) курилиш ва бинолардан олинадиган соликлар;
б) ер рен гаси;
Do'stlaringiz bilan baham: