«iqtisod-moliya»

2.1-jadval.

«Nimani muvaffaqiyatli karyera deb hisoblash

kerak?», degan anketa savoliga javoblar:
(savolga bir nechta javob berish mumkin bo‘lgan)4.

Anketa savoli bo‘yicha javob variantlari		O‘zbekistonliklar	Toshkentliklar
		(%)	(%)
Qobiliyat, bilim, malakaga mos ish		51	61

4 Oliy ta’lim. Me’yoriy hujjatlar to‘plami. «Sharq». Toshkent, 2001. 4–bet.

137

Mehnatga to‘lanadigan katta ish haqi,	53	54
daromad
Yuksak kasb mahoratiga erishish	23	23
Jamiyat uchun foydali ish	26	29
Shuhrat, e’tirof, hurmat	17	18
Mehnat bozorida katta talabga ega bo‘lgan	15	18
nufuzli ish
Yuqori lavozim, odamlarga rahbarlik qilish	8	5
Javob berishga qiynalganlar	7	4

Faoliyat turi, muayyan ish, xizmat pillapoyasidagi lavozim, o‘rinni karyeraning maqsadi, deb bo‘lmaydi. U chuqur maz­ munga ega. Jumladan, karyera maqsadlari quyidagilardan iborat:

— xodim o‘zini baholashiga mos hisoblagan, shu sababli, unda ma’naviy qoniqish hosil qiladigan faoliyat turi bilan shug‘ullanish yoki shunday lavozimni egallash;
— farzandlarni tarbiyalash ishlari bilan shug‘ullanish imkonini beradigan ish yoki lavozimga ega bo‘lish.

Karyera maqsadlari xodim yoshiga qarab hamda uning malakasi o‘sishi va boshqa sabablarga ko‘ra, o‘zgarishi bilan bog‘liq ravishda o‘zgaradi. Karyera maqsadlarini shakllantirish doimiy jarayon hisoblanadi.

Karyera, xodim mehnati murakkabligi yoki ish o‘rinlarining ijtimoiy pillapoyadagi o‘rni o‘zgarishi bilan bog‘liq eng muhim o‘zgarishdir. Shu nuqtai nazardan karyeraning ikki turi farqlanadi:

1. 
   Kasb karyerasi — bilim, ko‘nikma, mahoratning o‘sishidir. Kasb karyerasi ixtisoslik (kasb faoliyati boshida tanlangan ixtisoslikni chuqurlashtirish) yoki keng ixtisoslashtirish (yangi va turdosh kasblarni egallash) yo‘nalishida bo‘lishi mumkin.
   

Kasb karyerasi xodim o‘z kasbiy faoliyati davomida turli: o‘qish, ishga joylashish, lavozimda o‘sish, pensiyaga chiqish

138

bosqichlarini (2.2-jadval) bosib o‘tish xususiyatiga ega. Xodim mazkur bosqichlarni turli tashkilotlarda bosib o‘tishi mumkin.