«iqtisod-moliya»

Farmoyish kundalik ma’muriy, moliyaviy, ishlab chiqarish-xo‘jalik masalalari bo‘yicha rahbar tomonidan yakka tartibda chiqariladigan huquqiy xujjat hisoblanadi. U joriy tezkor masalalar bo‘yicha qabul qilinishi sababli, amal qilish muddati, odatda, cheklangan bo‘ladi.

Farmoyishlarni chiqarishga xuddi buyruqlarni tayyorlash talablar qo‘yiladi. Faqat mazkur hujjatda buyruqdagi «buyuraman» so‘zi o‘rniga «zimmasiga yuklayman», «tavsiya etaman», «taklif etaman», «zarur deb hisoblayman» so‘zlari ishlatiladi.

Farmoyish faqat farmoyish berish qismidan iborat bo‘lib, uning matni qoida bo‘yicha quyidagilarni qamrab oladi:

— ijrochilarga aniq topshiriqlar;

— mas’ul ijrochining ismi-sharifi;

— ijro etish muddati.

Qaror ijtimoiy mehnat, ishlab chiqarish-kadr, xo‘jalik masalalari bo‘yicha qabul qilinadigan kollegial organ hujjatidir. Uni tuzish uchun talablar farmoyish hujjatlariga oid talablar kabi bo‘lib, faqat unda «qaror qilindi», «qaror qiladilar» so‘zlari ishlatiladi. Qaror kollegial organ rahbari va a’zolari yoki rahbar hamda kotib tomonidan imzolanadi.
— Ma’lumot-axborot hujjatlarida topshiriqlar berilmay­ di. Ularning asosiy vazifasi boshqaruv tizimidagi ishlarning amaldagi ahvolidan xabardor qilish, boshqaruv qarorlari qabul qilishga qaratilgan ma’lumotlarni taqdim etish, boshqaradigan­ va boshqariladigan tuzilmalar o‘rtasidagi aloqani ta’min­

230

lashdir. Agar tashkiliy-farmoyish hujjatlari yuqoridan past­ga yo‘nal­tiriladigan bo‘lsa, ma’lumot-axborot hujjatlari, aksin­ cha, pastdan yuqoriga (tarkibiy bo‘linmadan korxona yoki tashkilot­ rahbariyatiga) yoki gorizontal yo‘nalishda (tarkibiy bo‘linmalararo­ va xizmatlararo, mansabdor shaxslar o‘rtasida) harakatda bo‘ladi.

Ma’lumot-axborot hujjatlari asosan quyidagilardan iborat:

— xizmat yozishmasi;

— ariza;

— taqdimnoma;

— bayonnoma;

— tushuntirish xati;

— telegramma;

— teleks;

— telefonogramma;

— faksogramma;

— elektron xabar va hokazolar.