|
Virusni xotiraga yuklash. Virusni xotiraga yuklash operatsion tizim yordamida virus kiritilgan bajariluvchi obyekt bilan bir vaqtda amalga oshiriladi. Masalan, agar foydalanuvchi virus bo‘lgan dasturiy faylni ishga tushirsa, ravshanki, virus kodi ushbu fayl qismi sifatida xotiraga yuklanadi. Oddiy holda, virusni yuklash jarayoni-diskdan operativ xotiraga nusxalash bo‘lib, so‘ngra boshqarish virus badani kodiga uzatiladi.
Тармоқ чувалчанглари
Троян дастури
Troyan dasturlar o‘zlari ko‘paymaydi va tarqatilmaydi. Tashqaridan troyan dasturlar mutlaqo beozor ko‘rinadi, hatto foydali funksiyalarni tavsiya etadi. ammo foydalanuvchi bunday dasturni kompyuteriga yuklab, ishga tushirsa, dastur bildirmay zarar keltiruvchi funksiyalarni bajarishi mumkin. Ko‘pincha troyan dasturlar viruslarni dastlabki tarqatishda, Internet orqali masofadagi kompyuterdan foydalanishda, ma’lumotlarni o‘g‘rilashda yoki ularni yo‘q qilishda ishlatiladi.
Mantiqiy bomba – ma’lum sharoitlarda zarar keltiruvchi harakatlarni bajaruvchi dastur yoki uning alohida modullari. Mantiqiy bomba, masalan, ma’lum sana kelganida yoki ma’lumotlar bazasida yozuv paydo bo‘lganida yoki yo‘q bo‘lganida va h. ishga tushishi mumkin. Bunday bomba viruslarga, troyan dasturlarga va oddiy dasturlarga joylashtirilishi mumkin.
Реклама таркатувчи дастурлар
viruslar: o‘zini o‘zi ko‘paytiradigan dastur bo‘lib, o‘zini boshqa dastur ichiga, kompyuterning yuklanuvchi sektoriga yoki hujjat ichiga biriktiradi;
troyan otlari: bir qarashda yaxshi va foydali kabi ko‘rinuvchi dasturiy vosita sifatida o‘zini ko‘rsatsada, yashiringan zararli koddan iborat;
adware: marketing maqsadida yoki reklamani namoyish qilish uchun foydalanuvchi faoliyatini kuzatib boruvchi dasturiy ta’minot;
spyware: foydalanuvchi ma’lumotlarini qo‘lga kirituvchi va uni hujumchiga yuboruvchi dasturiy kod;
rootkits: ushbu zararli dasturiy vosita operatsion tizim tomonidan aniqlanmasligi uchun o‘z harakatlarini yashiradi;
backdoors: zararli dasturiy kodlar bo‘lib, hujumchiga autentifikatsiyani amalga oshirmasdan, aylanib o‘tib tizimga kirish imkonini beradi, masalan, ma’mur parolisiz imtiyozga ega bo‘lish;
mantiqiy bombalar: zararli dasturiy vosita bo‘lib, biror mantiqiy shart qanoatlantirilgan vaqtda o‘z harakatini amalga oshiradi;
botnet: Internet tarmog‘idagi obro‘sizlantirilgan kompyuterlar bo‘lib, taqsimlangan hujumlarni amalga oshirish uchun hujumchi tomonidan foydalaniladi;
ransomware: mazkur zararli dasturiy ta’minot qurbon kompyuterida mavjud qimmatli fayllarni shifrlaydi yoki blokirovkalab, to‘lov amalga oshirilishini talab qiladi.
Шпион дастурлар
Хакер утилиталари
Киберхавфсизлик нима
Kiberxavfsizlik hozirda yangi kirib kelgan tushunchalardan biriboʻlib, unga berilgan turlicha ta'riflar mavjud. Xususan, CSEC2017 JointTask Force manbasida kiberxavfsizlikka quyidagicha ta'rif berilgan:kiberxavfsizlik — hisoblashlarga asoslangan bilim sohasi bo'lib,
buzg'unchilar mavjud bo'lgan sharoitda amallarni to'g'ri bajarilishinikafolatlash uchun o'zida texnologiya, inson, axborot va jarayonlarni mujassamlashtiradi. U xavfsiz kompyuter tizimlarini yaratish, amalgaoshirish, tahlillash va testlashni oʻz ichiga oladi. Kiberxavfsizlik
ta'limning mujassamlashgan bilim sohasi bo'lib, qonuniy jihatlarni,siyosatni, inson omilini, etika va risklarni boshqarishni o'z ichiga oladi.
Kiberxavfsizlik — tizim,tarmoq va dasturlarni raqamli hujumlardan himoyalash amaliyoti. Ushbukiberxujumlar odatda maxfiy axborotni boshqarishni, almashtirishni yokiyo`q qilishni; foydalanuvchilardan pul undirishni; normal ish faoliyatinibuzishni maqsad qiladi.
2.Bitlocker нима
BitLocker - bu Windows Vista'dan boshlab Microsoft Windows versiyalarida mavjud bo'lgan to'liq hajmli shifrlash xususiyati. U butun hajmlar uchun shifrlashni ta'minlash orqali ma'lumotlarni himoya qilish uchun mo'ljallangan. Odatiy bo'lib, u 128 yoki 256 bitli kalit bilan shifrlangan blok zanjiri (CBC) yoki XTS rejimida[1] AES shifrlash algoritmidan foydalanadi.[2][3] CBC butun diskda ishlatilmaydi; u har bir alohida sohaga nisbatan qo'llaniladi.
Bitlocker Kriptotizimning “qora quti” sifatidagi ko‘rinishi
Bitlocker Kriptotizimning “qora quti” sifatidagi ko‘rinishi
32 BILET
1. DoS HUJUMLAR
Xizmatdan voz kechishga undash (Denial of service, DOS) hujumlari. Xizmatdan voz kechishga qaratilgan hujumlarda hujumchi mijozlarga, foydalanuvchilarga tashkilotlarda mavjud bo‘lgan biror xizmatni cheklashga urinadi. DOS hujumlari biror axborotning o‘g‘irlanishiga yoki yo‘qolishiga olib kelmasada, tashkilot funksiyasini bajarilmasligiga sababchi bo‘ladi. DOS hujumlari tizimda saqlanganfayllar va boshqa maxfiy ma’lumotlarga, hattoki web-saytning ishlashiga ham ta’sir qiladi. Ushbu hujum bilan web-sayt faoliyatini to‘xtatib qo‘yish mumkin. Taqsimlangan DOS hujumlar: (Distributed DOS, DDOS). DDOS keng qamrovli nishondagi tizim va tarmoq resurlarida xizmatdan foydalanishni buzishga qaratilgan hujum bo‘lib, Internetdagi ko‘plab zombi kompyuterlar orqali bilvosita amalga oshiriladi. Bunda, hujum ostidagi xizmatlar asosiy nishon deb qaralib, tizimlarni obro‘sizlantirish (zombi holatiga olib kelish) ikkilamchi nishon deb qaraladi.
3. Симсиз тармоқлар хавфсизлиги
Do'stlaringiz bilan baham: |
