«интернаука» Научный журнал №8(231) Март 022 г. Часть Издается с ноября 2016 года Москва 2022 ббк 94 И73 Председатель редакционной коллегии: Еникеев Анатолий Анатольевич

Кесте 1. 
Экономиканың инновациялық дамуын қалыптастыру шарттары 
Қалыптасу факторлары 
Факторларды практикалық іске асыруды қамтамасыз ететін институттар 
Материалдық-техникалық ресурстар Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар ми-
нистрлігі; 
Қазақстан Республикасының Байланыс және ақпарат министрлігі;
Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі;
«Парасат» ұлттық ғылыми-технологиялық холдингі;
«Ұлттық инновациялық қор» АҚ; 
Мамандар мен ғалымдардың кадрлары Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі;
Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы; 
Ақпараттық қолдау 
Қазақстан Республикасының Байланыс және ақпарат министрлігі;
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Ғылым коми-
теті;
Қазақстан Республикасының Статистика агенттігі;
Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылыми-техникалық ақпарат орта-
лығы;
«Зерде» ұлттық инфокоммуникациялық холдингі; 
Ғылыми мекемелердің, жобалау 
ұйымдарының және инновациялық 
кәсіпорындардың болуы 
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Ғылым коми-
теті;
Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы;
«Парасат» ұлттық ғылыми-технологиялық холдингі; 
Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылыми-техникалық ақпарат орта-
лығы;
Қаржылық ресурстар 
Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі;
Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар ми-
нистрлігі;
Қазақстан Республикасының Экономикалық даму және сауда ми-
нистрлігі;
«Парасат» ұлттық ғылыми-технологиялық холдингі;
Қазақстанның Даму Банкі;
«Ұлттық инновациялық қор» АҚ;
«Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры; «Даму» кәсіпкерлікті дамыту 
қоры;
Инновациялық қызметті ұйымдасты-
ру мен басқарудың заманауи форма-
ларының болуы 
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Ғылым коми-
теті;
«Парасат» ұлттық ғылыми-технологиялық холдингі;
Қазақстан Республикасының Бәсекелестікті қорғау агенттігі (Монопо-
лияға қарсы агенттік); «Инжиниринг және технологиялар трансферті ор-
талығы» АҚ 
 
Нарықтық экономика жағдайында ең маңыздысы 
инновациялық әлеуеттің қалған компоненттерін іске 
асыруға жағдай жасайтын және оларды сандық 
бағалау рөлін атқаратын қаржылық ресурстарды 
сатып алу болып табылады. 
Инновациялық дамудың қаржылық аспектілері 
келесі функцияларды орындайды: 

инновациялық процестерді іске асыруға 
қаражат ағымын қамтамасыз ету; 

олар қаржы ресурстарының ағынының қажетті 
икемділігін инновациялық процестің кезеңдеріне 
сәйкес жүзеге асырады; 

инновациялық процестерді жүзеге асыруға 
әсер ету; 

инновацияларды дамыту үшін ынталандыру 
мен жағдайлар жасау; 

инновациялық саланың жұмыс асырылуы 
мен даму қажеттілігіне сәйкес инновациялық 
жобалар үшін тақырыптарды таңдауға әсер ету; 

инновациялық 
шығындарды 
тиімді 
қалыптастыруға ықпал ету [1. – 161 б.]. 
Адамзат қоғамының өмір сүруінің материалдық 
мүмкіндіктері мен болашағы индустрияландыру, 
урбанизация, мәдениеттің өсуі мен білім беру 
мүмкіндіктері, тамақтану проблемалары, өлімді 
азайту және өмірді ұзарту - ғылыми-техникалық 
прогресстің жағдайымен тікелей байланысты. 
Дамыған елдердегі ғылыми-техникалық прогрестің 
үлесі қазірдің өзінде жалпы ішкі өнімнің өсуінің 
75-80 пайызын құрайды [2]. Сондықтан қазіргі 
жағдайда экономикалық өсу ғылыми-техникалық 
прогресспен және өндірісті интеллектуалдаумен 
анықтала бастайды. 
Экономиканың инновациялық материалдық 
негізі – 
бұл 
әлеуеттің 
техникалық 
және 
технологиялық базасын анықтайтын, инновацияның 
ауқымы мен қарқынына әсер ететін материалдық-
техникалық ресурстар. Материалдық-техникалық 
ресурстар өндіріс құралдарын өндіретін салаларда 

---

Журнал «Интернаука» 
№ 8 (231), 2022 г. 
38
құрылады. 
Бұл 
салаларда 
қолданылатын 
технологиялардың да, өндірілетін өнімнің де 
жоғары технологиялық деңгейі болуы керек. 
Инновациялық әлеует өз кезегінде оны 
материалдық-техникалық ресурстармен қамтамасыз 
ететін салаларға әсер етеді. Инновациялық әлеуеттің 
қалыптасуына материалдық ресурстар алудың қол 
жетімді мүмкіндіктері кедергі келтіреді.
Қазақстанның инновациялық экономикаға өтуі 
үшін бес негізгі факторды бөлуге болатын жүйелік 
жағдайлар жасау қажет: 

Қазақстан 
Республикасының 
ұлттық 
экономикалық-географиялық 
бәсекелестік 
артықшылықтары; 

қуатты интеллектуалды ресурстардың бо-
луы; 

әлемдік деңгейдегі инновациялық экономика 
инфрақұрылымының болуы; 

мемлекет пен бизнес арасындағы сындарлы 
байланыс; 

стратегиялық басымдықтарды дұрыс таңдау. 
Жүйелік жағдайда экономиканың инноваци-
ялық дамуының стратегиялық аспектісі бар. Оған 
мыналар кіреді: 

әлемдік ауқымдағы энергетикалық және 
басқа табиғи ресурстар; 

табиғи ресурстарды игеру мен экономика-
ның базалық салаларын дамытудан алынған үлкен 
қаржылық ресурстар; 

көпжақты сыртқы экономикалық байланы-
старды қалыптастыру, транзиттік функцияларды 
орындау және дамыған көлік желісінің дамуын 
ынталандыру үшін стратегиялық артықшылықтар 
жасайтын бірегей транзиттік позиция; 

интеграцияланған экономикада инноваци-
ялық серпіліс үшін бірқатар стратегиялық бағыт-
тардың болуы. 
Өндірістің және әлеуметтік басқарудың әр 
түрлі салаларында жаңа идеяларды, ғылыми білім-
дерді, технологияларды және өнім түрлерін енгізуге 
негізделген Қазақстанның инновациялық қызметі ел 
экономикасын дамытудың маңызды факторлары-
ның бірі болып табылады. 
Мемлекеттік инновациялық саясат келесі 
міндеттерді шешуге бағытталуы қажет: 

кәсіпкерлердің инновациялық белсенділігін 
арттыру үшін жағдайлар жасау; 

ғылымның дамуы және оның елдің иннова-
циялық даму мәселелерін шешуге бағытталуы; 

ғылыми орталықтар мен кәсіпкерліктің 
ынтымақтастығын дамыту, білімнің таралуы мен 
берілу механизмдерін жетілдіру; 

инновациялық дамудың серпінді бағыттарын 
қолдау [3. – 98 б.]. 
Инновацияны заманауи мемлекеттік қолдау 
және әлеуметтік-экономикалық дамуға отандық 
ғылыми-техникалық білімді тарту елдің әлемдік 
экономикалық дамудағы орны мен рөлін анықтай-
ды. 
Ұлттық экономиканың инновациялық дамуы-
ның өзара байланысты процестерінің динамикасын 
ашып көрсету, ел тұрғындарының жаңа өмір сүру 
сапасын қалыптастыру және адами капиталдың 
интеллектуалды ресурстарын байыту инновация-
ның білім беру аспектілерін зерттеуді қажет етеді. 
Инновациялық стратегия маңызды әлеуметтік мәсе-
лелерді шешуге бағытталған: 

жаңа типтегі тауарлар мен қызметтерді өндіру 
немесе сапаны жақсарту нәтижесінде халықтың эко-
номикалық және әлеуметтік әл-ауқатын қамтамасыз 
ету; 

жаңа білім мен дағдыларды, адамның 
шығармашылығын, жаңа ақпараттық және білім 
беру технологияларын дамыту негізінде адами ка-
питалды жинақтау; 

экологиялық таза тамақ өнімдерін, тұтыну 
тауарлары мен қызметтерін өндірудің озық техно-
логияларын енгізу арқылы қоршаған ортаны қорғау. 
Инновациялық экономика дамуының ең жоғарғы 
сатысы - бұл білім экономикасы, ал оның маңызды 
факторы - адам капиталы. Егер дамыған елдер эко-
номикасы құрылымының динамикасын қарастыра-
тын болсақ, онда қызмет көрсету саласының 
үлесінің артуы ғана емес, сонымен қатар білім беру 
қызметі үлесінің өсуі де байқалады. Бұл білім беру 
саласы ақпараттық қоғамды қалыптастыру мен ұлт-
тық экономиканы дамытудың маңызды шартына 
айналып отырғандығын көрсетеді.