Интелектуал бошқариш назарияси

3. Агар анъанавий дастурлар математик қоидалардан келиб чиқса, ЭТ ишлаши эса белгиларни қайта ишлашга ва эвристик мулоҳазаларга асосланади.

• 3. Агар анъанавий дастурлар математик қоидалардан келиб чиқса, ЭТ ишлаши эса белгиларни қайта ишлашга ва эвристик мулоҳазаларга асосланади.
• ЭТ инсон тафаккурини, аниқланган муаммоларнинг фараз қилинган ечимларини имитация қилади, кейин улардан энг мос, тўғри келадиганини танлайди. Бунда энг олдин кераксиз ечимларни ташлаб юборилади. Бунданда кўпроқ, у эгалланган субъектив билимларга боғлиқ бўлмаган таркибий тузилишидан фойдаланади, тадқиқ қилинган инсон тизимини ҳаётий муаммолар ечимига экспертиза ўтказилишини қабул қилинади. Муаммоларни турли томондан қарашни тизимли таҳлили туфайли, у шундайгина тўғри келадиган эмас, балки энг яхши ечимни беради. ЭТ бутунлай инсоний экспертизага боғлиқ.

1.8. Эксперт тизимларни синфлаш

• 1.8. Эксперт тизимларни синфлаш
• “Эксперт тизимлар” синфи ҳозирда бир неча минглаб дастурий тупламларни ўз ичига олиб, уларни турли критетиялар асосида синфлаш мумкин.
• Масалани ечишига қараб синфлаш
• Маълумотларни интерпретациялаш. Бу эксперт тизимлари учун ананавий вазифалардан биридир. Интерпретасия остида маълумотлар маъносини аниқлаш тушунилади, унинг натижаси улароқ туғриланади ва мослашитирилади. Одатда кўпвариантли таҳлил назарда тутилади.
• Диагностика. Бу маълум бир тизимдаги хатоликни аниқлаш тушунилади. Хатолик – бор нормал ҳолатдан оғиш. Бундай тавсиф умумий назарий жиҳатдан техник тизимларда жиҳозларнинг бузуқлигидан тортиб тирик организмларнинг касаллигива турли табиат аномалияларини куриш имконини беради. Асосий хусусияти бу диагностика қилинаётган тизимни функсионал структурасини (“анотамияси”) тушуниш зарурати.

Мониторинг. Мониторингни асосий вазифаси – реал вақтда маълумотларни узлуксиз интерпретацияси ва маълум параметрларни белгиланган чегарадан чиқиши ҳақида сигнал бериш. Асосий муаммо - хавфли ҳолатни "ўтказиб юбориш" ва "ёлғон" хавфли ҳолат ҳақида сигнал бериш. Бу муаммоларнинг мураккаблиги хавфли ҳолатларнинг белгиларини аниқ эмаслиги ва вақтни эътиборга олиш зарурати.

• Мониторинг. Мониторингни асосий вазифаси – реал вақтда маълумотларни узлуксиз интерпретацияси ва маълум параметрларни белгиланган чегарадан чиқиши ҳақида сигнал бериш. Асосий муаммо - хавфли ҳолатни "ўтказиб юбориш" ва "ёлғон" хавфли ҳолат ҳақида сигнал бериш. Бу муаммоларнинг мураккаблиги хавфли ҳолатларнинг белгиларини аниқ эмаслиги ва вақтни эътиборга олиш зарурати.
• Лойиҳалаш. Лойиҳалаш олдиндан аниқланган хусусиятли “обектлар”ни яратишга таайёрлаш. Тайёрлаш асбоблари сифатида барча чизмалар, тушунтириш ҳужжатлари мисол була олади. Бунда асосий муаммо обектни аниқ структуроловчи билимлар олишда ва “из” муаммоси. Унумли лойиҳалашни ташкиллаштириш учун ва қайта лойиҳалшда фақат лойиҳалаш ечимларини шакклантирибгина қолмасдан, балки уларни қабул қилиш сабабларни шакллантириш зарур. Лойиҳалаш масалаларида эксперт тизими доирасида бажарилувчи икки асосий жараён боғланади: ечимни чиқариш жараёни ва тушунтириш жараёни.
• Башорат қилиш. Башорат қилувчи тизимлар мантиқан жорий ҳолатлардан келиб чиқувчи оқибатларни келтириб чиқаради. Башорат қилувчи тизимда одатда параметрик динамик модел қулланилилиб, параметрлар қиймати берлган ҳолатга мослаштирилади. Бу моделдан келиб чиқувчи оқибатлар эҳтимолликлар асосида башоратлар тузади.