Instituti «Qurilish materriallari va qurilmalari texnologiyasi» kafedrasi


ИШНИНГ МАЌСАДИ, МАЗМУНИ ВА УНИ БАЖАРИШ ТАРТИБИ



Download 0,5 Mb.
bet17/19
Sana26.01.2022
Hajmi0,5 Mb.
#412239
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   19
Bog'liq
Стройматериал-Цемент Неъматов-1

ИШНИНГ МАЌСАДИ, МАЗМУНИ ВА УНИ БАЖАРИШ ТАРТИБИ

Ишдан маќсад ќурилиш материалларининг асосий физик хоссаларини ћамда материалларни ќурилишда ќандай маќсадларга ишлатишни аниќлашдир.

Лаборатория иши 4 соатга мўлжалланган.

Ишнинг ћажми:

1. Материалнинг ћаќиќий зичлигини аниќлаш.

2. Ўртача зичликни аниќлаш.

3. Ѓоваклик.

4. Сув шимувчанлик.

Ћар бир бригада ўќитувчи томонидан берилган материални бирорта хоссасини аниќлайди. Шундай тарзда олинган барча бригада тажриба натижалари умумлаштирилиб жадвалга ёзилади ва ишга якун ясалади.

Физик хоссалар.

1. Лаборатория ишини ўтказиш методикаси.

Ћар бир бригада учун тўѓри геометрик шаклга, нотўѓри геометрик шаклга эга бўлган намуналар, уларни майдалангани (кукуни) намуналар берилади.

1.1. Ћакиќий зичликни аниќлаш.

Ћаќиќий зичлик материал массасини унинг абсолют зич ћолатдаги ћажмига нисбати бўлиб, ќуйидаги формула билан ифодаланади:



; г/см3, (кг/м3),

бу ерда m – материалнинг ќуруќ ћолатдаги массаси, г (кг).

Va – материалнинг ѓовакларсиз ћажми, см33). Кўпчилик ќурилиш материалларининг ћаќиќий зичлиги бирдан каттадир. Табиий тош материалларининг ћаќиќий зичлиги 2,2 дан 3,3 гача, органик материалники (ёѓоч, битум, олиф, пластмассалар) 0,9 дан 1,6 гача ва металларники (пўлат, чўян) эса 7,25 дан 7,85 г/см3 гача бўлади. Температура ортганда жисмларнинг кенгайиш ћисобига зичлик камаяди. Каттиќ жисмларшнг ћажми Ле-Шателье-Кандло прибори ёки пикнометр ёрдамида аниќланади. Ле-Шаталье-Кандло прибори бўйни узун найсимон ќилиб ишланган ва хажми 120-150 см3 га тенг бўлган шиша колбадан иборат.

Шиша колбанинг узун найсимон ќисми ўртасида шар шаклидаги кенглик бор. Шу кенгликнинг устки ва остки томонида 20 см3 ћажмни билдирувчи чизиќлар бор. Бу чизиќчаларни оралиѓи ћар бири 0,1 см3 ћажмга тенг бўлган майда чизиќчалардан иборат.

Текширилаётган материалдаги ѓоваклик ва бўшлиќларни материал ћажмидан чиќариш учун материал жуда майда ќилиб туйилади. Материал ќанчалик кўп майда туйилса, унинг ћаќиќий зичлиги ўшанча тўѓри топилади.

Тажрибани ўтказиш учун Ле-Шателье-Кандло ћажм ўлчагичининг пастки чизиѓига текширилаётган материалга нисбатан инерт бўлган бирор суюќлик солинади. Ћажм ўлчагичнинг суюќликдан юќориги ќисми фильтрли ќоѓоз билан артилиб яхшилаб ќуритилади.

Сўнгра ћажмўлчагич сувининг температураси 202°С бўлган сувли идишга ќўйилади ва штативга маћкамланади (1-расм).

Текширилаётган материал кукуни № 02 -элакдан элаб ўтказилади ва ќурилиш шкафларида 1105°С температурада доимий (ўзгармас) массагача ќуритилади, кейин эксикаторда хона (лаборатория) температурасигача совутилади.Одатда бу тайёргарлик ишлари олдиндан лаборантлар томонидан амалга оширилган бўлади.

Тайёрланган намуна кукунидан чинни ёки шиша идишчаларга массаси 80-100 г ќилиб олинади ва ќошиќча билан воронка ёрдамида ћажмўлчагичга оз-оздан солинади. Кукун солиш ћажмўлчагичдаги суюќликни кўтарилиши юќориги белгига, яъни ћажм 20 см3 га етгунча давом этади. Кукун ћолатдаги материал заррачалари орасидаги ћавони чиќариш учун ћажмўлчагич тик ћолатда 2-3 марта тез-тез айлантирилади. Хажм ўлчагичдаги материал массасини топиш учун дастлабки олингаи материал массасидан тажрибадан ортиб ќолган материал массаси айрилади.

Ћаќиќий зичлик ќуйидаги формула билан ћисобланади:



; г/см3, (кг/м3),

бу ерда m1 – дастлабки олинган материал массаси, г

m2 – ортиб ќолган материал массаси, г.

Va – ћажмўлчагичдаги кукуннинг ћажми (20 см3). Тажрибадан олинган натижалар 1-адвалга ёзилади.


1-жадвал.

Материалнинг ћаќиќий зичлигини аниќлаш



тар­тиб №

Матери­алнинг номи

Материалнинг
массаси, г

ћажмўлча­гичдаги материал ћажми, м3

Материалнинг ћаќиќий зичлиги

даст­лабки

ортиб ќол­ган

ћажм­ўлча­гичдаги

1

2

3
























Download 0,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   19




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish