Inson va tuproq” kitobi “Jayron” ekologik markazi

Bo`rsiq-(Meles meles) yovvoyi hayvon bo`lib, tanasining uzunligi 70-78, dumi 18-25sm. Tanasi va dumining yuqori tomoni kulrang yoki o'tkir kulrang bo'ladi. Burnidan boshining orqa tomonigacha oq yoki sarg'ish-oq chiziq tortilgan. Yuzlari ham shu tusda. Uning burnidan quloqlariga qora chiziqlar o'tgan. Bahorda nar bo'rsiqlar 7-8 kg bo'lishadi. Kuzda yoshi katta bo'rsiqlar qishgi uyquga ketishdan oldin 20 kg gacha yetadi. Urg'ochi bo`rsiqlar kichikroq bo'ladi. Bo'rsiq O'zbekistonda tog' o'rmonlarida va Chotqol arofidagi bog'larda ko'p miqdorda yana Chirchiq, Ohangaron, Surxandaryo va Amudaryoning quyi oqimidagi to'qaylarda, kam miqdorda Xorazm viloyatida, Zarafshon tizmasi va Bobotog' atroflarida uchraydi. Bo'rsiq keng bargli, igna bargli o'rmonlarda, to'qaylardagi daryolar bo'yida, yarim cho'llar va qumli cho'llarda suvga yaqin joylarda yashaydi. Ularga boshpana vazifasini chuqurligi 3 m ga yetadigan uyalar bajaradi. Yozda bo'rsiq kunni uyada emas, biron-bir buta tagida o'tqazadi. Noyabr oyi oxirida qishgi uyquga ketadi va fevral-mart oyida uyg'onadi. Bo'rsiq kechki va tun paytda faol bo'ladi. Erta tongda u uyasiga shoshiladi. Ba'zan bu yirtqich erta tongda ham ov qilishda davom etadi. Bo'rsiq oziqasi chigirtka, qo'ng'izlar va ularning lichinkalaridan iborat. Hasharotlarni nafaqat yer yuzasidan ovlaydi, balki ularni qazib topadi. Qulay vaziyatda kemiruvchi va kaltakesaklar bilan ham oziqlanadi. Tog' o'rmonlarida yerga tushgan olcha, o'rik, olma mevalari bilan oziqlanadi. U yana o'simliklar ildizi va piyozchalari bilan ham oziqlanadi. Yosh bo'rsiqchalar (2-6 ta, ko'pincha 4 ta) fevral oyi oxiri- mart oyi boshida paydo bo'ladi. 33-38-kunda ko'zlari ochiladi. Iyun oyiga kelib, uyadan chiqa boshlashadi. Kuzgacha onalari bilan yashashadi.