Inson va tuproq” kitobi “Jayron” ekologik markazi



Download 436,66 Kb.
bet315/472
Sana31.12.2021
Hajmi436,66 Kb.
#217103
1   ...   311   312   313   314   315   316   317   318   ...   472
Bog'liq
alifbo tartibida

Qozon-

Qozoqtog`-

Quljuqtog`- Navoiy viloyatidagi togʻ. Qizilqumdagi qoldiq togʻlardan biri, Janubiy Qizilqumning chekka qismida joylashgan. Quljuqtog`nisbatan past togʻ boʻlib, eng baland joyi 785 m. Iqlimi keskin kontinental. Quljuqtog` quruq va issiq iqlim sharoitida ekzogen jarayonlarga koʻproq duch kelgan, natijada yemirilib pasayib qolgan. Uning shimoliy yon bagʻri qiya va koʻplab quruq oʻzanlar bilan kesilgan. Bahorda bu oʻzandan qisqa muddat suv oqadi. Iyulda eng yuqori havo harorati +48, yanvarda eng past harorat —28,5 bo`ladi. Foydali qazilmalardan oltin, grafit, volfram va boshqa bor. Togʻ etaklarida qumloq tuproq va mustahkamlangan qum uyumlari mavjud. Shuvoq, boyalich, soy etaklarida esa yulgʻun uchraydi. Hayvonlardan qoʻshoyoq, tulki, chiyaboʻri, kaltakesak, toshbaqa, charx ilon, koʻzoynakli ilon, togʻ etaklarida yumronqoziq yashaydi. Quljuqtog` va uning etagidagi yerlardan chorvachilik uchun yaylov sifatida foydalaniladi.

Qulon- yovvoyi eshaklarning Osiyoda yashaydigan bir turi, ba`zilar uni jaydsari otning bir turi deydilar. Suriya, Eron, Afg`oniston, Mo`g`iliston va Turkmanistonda uchraydi. Oyoqlari uzun, o`zi xipcha, gavdasining uzunligi 2,1 metrga, balandligi 1,2 metrga, og`irligi 120-125 kg ga yetadi. Qulog`i otnikidan kata, eshaknikidan kichikroq, terisi qumrang-sariq bo`ladi. Cho`l va sahrolarda pod abo`lib yashaydi, suv axtarib ko`chib yuradi, o`t-o`simliklar bilan oziqlanadi. Qulonlar go`shti va terisi uchun ov qilinadi. Qulonlar juda sezgir hayvon.

Quloq- odam va umurtqali hayvonlarning eshitish hamda muvozanat organi hisoblanadi. Quloq uch qismdan iborat. Tashqi, oʻrta va ichki quloq farq qilinadi. Tashqi quloqqa quloq suprasi va tashqi eshituv yoʻli kiradi. Oʻrta quloqning tashqi devori — quloq pardasi yupqa, ammo pishiq plastinkadan iborat. Ichki quloq chakka suyagining piramida qismi ichida joylashgan boʻlib, suyak va parda labirintdan iborat. Odamlar va hayvonlarda quloq bir juft bo`ladi. Ularning quloqlari har xil tuzilishga ega. Masalan filning qulog`I juda kata bo`ladi.

Qulupnay- yertut — ra`noguldoshlar oilasiga mansub ko`p yillik o`tsimon o`simlik. O`zbekistonda ko`proq bog` qulupnayi turi ekiladi. Ildizi popuk ildiz. Tupi o`rtacha shoxlangan, bo`yi 10 sm gacha. Barglari yuraksimon, gullari qalqonsimon to`pgulga yig`ilgan.gullari oq yoki oqish-sariq, o`zidan changlanadi. May-iyunda pishadi. Mevasi to`q qizil, ba`zan naviga qarab oq (oqpar), 3—5 g dan 20—40 g gacha bo`ladi. Yangiligida yeyiladi, kompot, murabbo qilinadi, sharbat tayyorlanadi. Qulupnay namlikni va yorug`likni yaxshi ko`radi, sovuqqa chidamsiz o`simlik. Bir yerda 4— 5 yil o`stiriladi. 3 yilgacha yaxshi hosil beradi.


Download 436,66 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   311   312   313   314   315   316   317   318   ...   472




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish