Inson va tuproq” kitobi “Jayron” ekologik markazi

Avstraliya materigi-(lotincha australis – janubiy degan ma`noni bildiradi) – Janubiy yarim sharda joylashgan materik. Maydoni 7682 ming kv.km. Avstraliya– materiklar ichida eng kichigi. Materikni g‘arb, shimol va janubidan Hind okeani, sharqdan Tinch okean dengizlari o‘rab turadi. Qirg‘oqlari unchalik egri-bugri emas, shimolida Karpentariya, janubida Katta Avstraliya qo‘ltiqlari bor. Avstraliya shimolida yirik orollardan Yangi Gvineya joylashgan. Avstraliya ning sharqiy sohili bo‘ylab behisob marjon orollaridan tashkil topgan. Avstraliya materigining iqlimi issiq. Aholining katta qismi sohil bo`ylarida qurilgan shaharlarda yashaydi. Qirg`oqlardan olisdagi yerlar taqir bo`lib, qurg`oqchilik hukmron bo`lgan yerlar hisoblanadi. Avstraliya o`ziga xos tabiati bilan mashhur. U yerda yashovchi ayrim hayvon va o`simliklar dunyoning boshqa joyida uchramaydi. Eng katta darxt bo`lgan evkalipt daraxti faqat Avstraliyada o`sadi. Evkalipt daraxti novdalari orasida yashovchi koala deb nomlanuvchi hayvonni ham faqat Avstraliyada uchratish mumkin.

Avtomobil-(yunoncha auto - o`zi va lotincha mobilis - harakatlanuvchi, yuruvchi, ya`ni o`zi yuruvchi degan ma`noni bildirad) dvigatel yordamida harakatga keltiriladigan relssiz transport vositasi. Avtomobillar yo`lovchilar va yuk tashishga mo`ljallangan. Transport avtomobillari yengil avtomobil, avtobus va yuk avtomobillarga bo`linadi. Maxsus avtomobil ma’lum ishlar uchun mo`ljallanadi va tegishli uskunalar bilan jihozlanadi. O`t o`chirish, un tashish, sement tashish, sanitariya avtomobillari, axlat tashiydigan, avtokranlar, avtoyuklagichlar va boshqa maxsus avtomobillar shular jumlasidan. Poyga avtomobili sportda ishlatiladi. Yengil avtomobil 2-8 tagacha o`rinli bo`ladi. Ular berk kuzovli, ochiq kuzovli va ochiladigan kuzovli bo`lishi mumkin. Yuk avtomobili 0,25 t dan 100 t gacha va undan ortiq yuklarni tashiydigan kuzovli, tirkamalar, yarim tirkamalarni tortish uchun mo`ljallangan kuzovsiz bo`ladi. O`tuvchanligi bo`yicha tekis va qiyin yo`llarda yuradigan, harakatlanuvchi qismning tuzilishi bo`yicha g`ildirakli, g`ildirak-gusenitsali, yarim gusenitsali, pnevmatik g`altakli va boshqa xillarga bo`linadi.