Inson va tuproq” kitobi “Jayron” ekologik markazi

O`ra-

O`rdak- o`rdaksimonlar olisasiga mansub qush. O`rdaklar dunyoning deyarli barcha yerida tarqalgan. Tuzilishi va biologic xususiyatlari jihatidan chin o`rdaklar, qora o`rdaklar va cheragalarga bo`linadi. Chin o`rdaklar suvga sho`ng`iy olmaydi, sayoz suvlar yoki quruqliklardan oziq topib yeydi, o`simlik va hayvon mahsulotlari bilan oziqlanadi. Ba`zi o`rdaklar esa suvga sho`ng`ib, suv tagidan ovqat topadi.

O`rgimchak ini-

O`rgimchak- uzunligi 0,7—11 sm gacha bo`lgan hasharot. Ko`pchilik o`rgimchaklar tanasi qisqa poyacha orqali tutashgan yaxlit boshko`krak va qorin bo`limidan iborat. Ularning oyoqlari sakkizta bo`ladi.O`rgimchakning 27000 dan ortiq, jumladan O`zbekistonda bir necha yuz turi bor. 3 kenja turkum: bo`g`imqorinlilar, qushxo`r o`rgimchaklar va o`pkali o`rgimchaklarga bo`linadi. Ko`pchilik o`rgimchaklar murakkab to`r to`qib, o`ljasini to`r yordamida tutadi. Faol hayot kechiradigan turlari to`r to`qimaydi, inda yashaydi. Yirtqich oziqlanadi. O`rgimchaklar zararkunanda va parazit hasharotlar va boshqalar umurtqasizlar bilan oziqlanishi tufayli foydali hisoblanadi. Qoraqurt va biylar zahri odam uchun xavfli. O`rgimchaklar asosan hasharotlar bilan oziqlanadi. Aksariyat o`rgimchaklar yopishqoq to`r to`qiydi. Ularning qurbonlari ana shu to`rga ilinadi. Ayrim o`rgimchaklar ovga yakka chiqadi va birorta hasharot yonidan o`tishini poylaydi. U o`z o`ljasini zaxari bilan chaqib o`ldiradi.