Инсон ҳуқуқлари умумий назарияси

Халқаро конвенция 21 декабрь 1965 йилда қабул қилинган ва 4 январь 
1969 йилда кучга кирган. У ҳар бир шахсга тенглик ва камситмаслик прин-
ципини тўлиқ амалга оширишни кафолатлайди. Конвенция ирқий камси-
тишларни барча шаклларида ва кўринишларини йўқ қилиш, олдини олиш 
ва ирқийлик назариялари ва амалиётини тугатиш, ҳамда барча ирқий сегре-
гация ва ирқий камситишлардан ҳоли бўлган халқаро жамият яратишга 
йўналтирилган.
Мазкур Конвенциянинг иштирокчи­давлатлари ирқий камситишларни 
унинг барча шаклларида йўқ қилиш ва ирқи, терисининг ранги, миллий ёки 
этник келиб чиқишидан қатъий назар қонун олдида тенгликни кафолатлаш, 
шунингдек, инсон ҳуқуқ ва эркинликларини амалга оширишни таъминлаш 
мажбуриятини оладилар. Бундай ҳуқуқлар қаторига меҳнат қилиш ҳуқуқи, 
касаба уюшмаларига бирлашиш ва уй­жойга бўлган ҳуқуқлар аниқ қилиб 
киритилган.
Ушбу Конвенциянинг амалга оширилишини ирқий камситишни туга-
тиш Қўмитаси кузатади.
Юқорида санаб ўтилган конвенциялар бир томондан, инсон ҳуқуқларига 
риоя қилиниши устидан назорат қилишнинг асосий халқаро механизми бўлса, 
иккинчи томондан, инсон ҳуқуқлари бўйича миллий қонунчиликни такомиллаш­
тириш механизмларини таклиф қилади.

---

75
5.5. Инсон ҳуқуқлари соҳасидаги минтақавий халқаро ҳужжатлар
1948 йилда Инсон ҳуқуқ ва мажбуриятлари Америка декларацияси қабул 
қилинган.
1950 йилда Европа Кенгаши Инсон ҳуқуқ ва асосий эркинликларининг 
ҳимояси тўғрисидаги Европа конвенциясини. 1960 йилда Европа ижтимоий 
хартиясини қабул қилди.
1969 йилда Америка қитъаси давлатлари Инсон ҳуқуқлари тўғрисидаги 
Америка конвенциясини тасдиқладилар;
Африка давлатлари — Африка бирлиги ташкилоти аъзолари 1981 йилда 
Инсон ва халқлар ҳуқуқлари Африка хартиясини қабул қилдилар.
Ва ниҳоят, 1994 йилда Араб давлатлари Лигаси доирасида Инсон ҳуқуқлари 
Араб хартияси қабул қилинди.