Inson hayotida musiqaning o’rni haqidagi gapirar ekan, faylasuf matematik usuldagi modellashtirishga murojaat qiladi

Inson hayotida musiqaning o’rni haqidagi gapirar ekan, faylasuf matematik usuldagi modellashtirishga murojaat qiladi. Uning fikricha vaqtni sezish toloqishni bildiradi, buni xati-harakatlar tug’diradi, harakatlar esa o’z o’rnida ,,vaqt’’ bilan o’lchanadi (vaqt harakat bilan o’lchangnidek). Manaviy musiqa insonning charchog’ini unitishga xizmat qiladi , ruhlantiradi va xayolni uyg’otadi. Farobiy hisobsiz miqdorda artefaktlar, qo’shiqlar va turli etnomadaniy cholg’u asboblarini ishlab chiqqan (tovushlarning mukammal tizimini ishlab chiqishdan oldin ). U ,, Ilm al-musiqa ‘’ - musiqa nazariyasining asoschisi deb tan olinadi . Shuningdek , u fanga ,, Ritmik mimika ‘’ atamasini kiritgan .
Farobiy yashagan davr , sharq madanyati va qadryatlari sifatida tan olinadi va bevosita mutafakkirning fikr-mushohadalariga o’z ta’sirini o’tkazmay qolmaydi . Chunki u o’sha davr jamiyatining bir qismi bo’lgan . Olim o’z risolasini teologik jamiyatda yozgan bo’lib , ular musiqa tinglash mumkin emas ( harom ) yoki lohiy tuyg’uli , degan savollar o’rtasidagi kurash davri bo’lgan . Ta’kidlash o’rinliki , arab olmida musiqa oddiy mashg’lot va ko’ngilocharlik deb qabul qilingan . Lekin boshqa davrlarda prezrenniye
Ushbu munozaralarda Abu Xamid Muhammad al-G’azzomiyning fikri tahsinga loyiqdir . Xususan , u shunday deydi : ,, Musiqani man etish mumkin emas , chunki u insonning ahloqiy holatiga bog’liq ravishda ro’y beradi va qalbidan kelib chiqadi. Quronda ham musiqa yaratish man etilmaydi ‘’ .
,, KMK ‘’ Farobiyning universalligini aks ettiradi. Chunki u tor doiradagi qarashlarni cheklaydi . Ushbu risola Turk , Arab , Xind , Shom musiqa va cholg’uchilik ijodining ko’plab janrlari sintezidan iborat . Bu kitob XV asrda lotin tiliga tarjima qilingan bo’lib Yevropa musiqa san’ati nazariyasiga salmoqli hissa qo’shib keladi. T .D. Erlaje 1930- yillarda ,,KMK ‘’ ni fransuz tiliga tarjima qiladi . Bu musiqashunosning Farobiy oldidagi yuksak e’tirofi hisoblanadi . Ingliz musiqashunosi G . Farmer Farobiyni o’rta asr musiqa san’atining yirik mualifi deb tan oladi . Nemis musiqashunosi olim A . Shering o’zining ,, Musiqa tarixi jadvallarda ‘’ kitobida Farobiy nomini aytib , uning ,, KMK ‘’ risolasini yaratish katta yosh bosqichlariga to’g’ri kelishini aytib o’tgan . ,, Yevropa oqshomi ‘’ nashrida nemis faylasufi Osvald shpengler Farobiyning musulmon Renessansining simvoli deb atagan . Farobiyning ,, Fanlar klassifikatsiyasi ‘’ , ,, Ohanglar klassifikatsiyasi ‘’ kitobida ong bo’limlari bor . (o’rganish obyekti , musiqa o’qitish metodikasi , musiqa haqida talimot , musiqa nazariyasini o’rganish asoslari ( amaliy ) , musiqa ohanglari , ularni yaratish usullari ).
Farobiy musiqiy tovushlarni sonlarga qiyoslab, 10 ta musiqiy tovush uyg’unligi g’oyasini muallifiga aylangan . U kompazitsiya uyg’unligi , nota , kuy va ohang uyg’unligini ifodalaydi . Bunday matematik yondashuv Farobiyga nafaqat musiqa muammosi , balki uning yechimini topishga falsafa , matematika , tarix , psixologiya , etnografiya kabi fanlar doirasida ko’rib imkonini berdi . Shuning uchun KMK zamonaviy jamiyatimizda barcha soha vakillarini jalb qilib kelmoqda .