Inog’omov farmasevtik qurilmalarida o’lchash asoslari toshkent 2020

O‘lchash (shishali) va solishtirish elektrodlarida (yordamchi elektrod) qarshiliklarni o‘zgarishi bilan bog‘liq bo‘lgan rN (rX) o‘lchashlardagi yo‘l qo‘yiladigan qo‘shimcha xatoliklarning chegaralarini aniqlash

1. 
   rN (rX) o‘lchashlardagi yo‘l qo‘yiladigan qo‘shimcha xatoliklarning chegaralarini aniqlashda quyidagilardan foydalaniladi: GOST 8.027 bo‘yicha 3- razryaddagi doimiy tokni kuchlanish kalibratori; GOST 8.028 bo‘yicha 0,2 aniqlik klassiga xos qarshiliklar magazini; 4.2-jadvalga muvofiq bo‘lgan qarshiliklar termasi. Ushbu bo‘lim bo‘yicha operatsiyalar rN ni o‘lchash rejimida bajariladi.
   
2. 
   O‘lchash (shishali) elektrodda qarshilikni o‘zgarishi bilan bog‘liq IP xatoliklarni quyidagi usullarda aniqlanadi:
   
   1. 
      IP ni chiqishida kalibrator qisqichlarida olib tashlanadigan boshqariluvchi bo‘lgan kirish kuchlanishlari beriladi, keyini rN o‘lchash diapozoni shkalasini boshi va oxirida ketma-ketlikda IPni ko‘rsatkichlari o‘rnatiladi ( N₁va N₂ belgilar IP shkalasiga muvofiq).
      
   2. 
      N₁ va N₂ shkalani ikki belgilarida IP ko‘rsatkichlariga mos keluvchi kalibratorni chiquvchi kuchlanishlari U₀ o‘lchanadi.
      
   3. 
      V.1sxemaga (V ilovaga) binoan o‘lchash elektrodi zanjirida 0,5 Gom ga teng bo‘lgan qo‘shicha qarshilik R₁ o‘rnatiladi va N₁ va N₂ shkalani ikki belgilari ko‘rsatkichlariga mos keluvchi, kalibratorni chiquvchi kuchlanishlari U₁ o‘lchanadi.
      
   4. 
      
      =
      O‘lchash elektrodini qarshiligini o‘zgrishlari bilan bog‘liq holda rN (rX) o‘lchashlaridagi qo‘shimcha yo‘l qo‘yiladigan xatoliklar chegarasi 𝜎_{𝑜‘𝑙𝑐ℎ.} N₁ va N₂ shkalalarni har bir belgisi uchun quyidagi formula bo‘yicha hisoblanadi :
      

^𝜎𝑜‘𝑙𝑐ℎ.
^𝑈1−𝑈₀ 59,157
(4)

bu erda, U₀ – o‘lchash elektrodi zanjirida R₁ = 0 GOm bo‘lgan qo‘shimcha qarshiliklarda o‘lchangan kuchlanishlar, mV;
U₁ - o‘lchash elektrodi zanjirida R₁ = 0,5 GOm bo‘lgan qo‘shimcha qarshiliklarda o‘lchangan kuchlanishlar, mV.

5. 
   Agar N₁ va N₂ belgilarni har biri uchun hisoblangan
   

^ èçì
qiymati EX

da ko‘rsatilgan chegaralardan oshmasa, unda asbob keyingi qiyoslash o‘tkazishlarga yaroqli deb topiladi. Aks xolda asbob yaroqsiz deb topiladi.

3. 
   Solishtirish elektrodi (yordamchi elektrod) qarshiliklarini o‘zgarishlari bilan bog‘liq bo‘lgan IP xatoliklari quyidagi usullarda aniqlanadi.
   
   1. 
      IP ni chiqishida kalibrator qisqichlarida olib tashlanadigan boshqariluvchi bo‘lgan kirish kuchlanishlari beriladi, keyin IP ni N₁ va N₂ shkala belgilarida ketma-ket ravishda asbob ko‘rsatkichlari o‘rnatiladi hamda kalibratorni o‘ziga xos chiquvchi kuchlanishlari U₁ o‘lchanadi.
      
   2. 
      Solishtirish elektrodi (yordamchi elektrod) zanjirida 20 kOm ga teng bo‘lgan qo‘shimcha qarshilik R₂ o‘rnatiladi va keyin 3.1 bo‘yicha operatsiyalar o‘tkaziladi.
      
   3. 
      U₀ kuchlanish quyidagi tartibda o‘lchanadi. 10 kOm ga teng bo‘lgan qo‘shimcha qarshilik R₂ o‘rnatiladi va keyin 3.1 bo‘yicha operatsiyalar o‘tkaziladi.
      
   4. 
      Solishtirish elektrodini (yordamchi elektrod) qarshiligini o‘zgarishlari bilan bog‘liq holda rN (rX) o‘lchashlaridagi qo‘shimcha yo‘l qo‘yiladigan xatoliklar chegarasi 𝜎_{𝑜‘𝑙𝑐ℎ.} N₁ va N₂ shkalalarni har bir belgisi uchun va R₂ har bir qiymati uchun quyidagi formula bo‘yicha hisoblanadi:
      

^𝜎𝑜‘𝑙𝑐ℎ.
₌ 𝑈₁−𝑈₀
59,157
(5)

bu erda: komparatorni U₀ - R₂ = 10 KOm qarshiliklarda o‘lchangan kuchlanishi, mV;
U₁ – komparatorni R₂ dagi o‘lchashlarda 0 kOm yoki 20 KOm ga teng bo‘lgan qarshiliklarda o‘lchangan kuchlanishi, mV.

5. 
   Agar IP asbob shkalasini N₁ va N₂ belgilarni har biri uchun (5) formulada hisoblangan 𝜎_{𝑜‘𝑙𝑐ℎ.} qiymati EX da ko‘rsatilgan chegaralardan oshmasa, unda asbob keyingi qiyoslash o‘tkazishlar uchun yaroqli deb topiladi. Aks xolda asbob ishlatish uchun yaroqsiz deb topiladi.