|
INNOVATSIYA 2021: DOLZARB MUAMMOLAR VA ZAMONAVIY YECHIM
Стр.
21
учун шароит яратилмоқда. Илм менежменти юзасидан амалга оширилаётган
ишлар натижасида университетлар ва илмий институтларни ҳамкорлигини
ташкил этиш бўйча қатор ташаббуслар қўллаб-қувватланмоқда. Мамлакатда
энг муҳим ҳодисалардан бири шунингдек, илмий ва илмий-педагог
кадрларнинг ижтимоий мақомини юксалтириш йўлида ҳам моддий рағбат, ҳам
тарғибот ишлари йўлга қўйилди.
Илмий даражалар бериш бўйича амалга оширилган ўзгаришлар
натижасида шу 5 йил ичида илмий даражага эга кадрлар салоҳияти мамлакат
бўйича 5 баробарга ортди. Бу дегани илмий изланишга қизиққанлар ичида
ёшлар кўпаймоқда. Соҳалар кесимида қуйидаги аҳамиятли рақамларни
келтириш мумкин, DSc, PhD илмий даражаларида тасдиқланганларнинг 44
фоиз (2308 нафар) аниқ, табиий ва техника фанлари, 40 фоиз (2095 нафар)
ижтимоий-гуманитар ва 15 фоиз (805 нафар) тиббиёт фанлари йўналишига
тўғри келади. Шу даврда 200 га яқин илмий даража олганлар хориждаги
университетларда фаолият олиб борган бўлиб, улар орасида аниқ, техника ва
табиий фанларининг улуши – 59 фоиз (98 нафар), ижтимоий-гуманитар фанлар
улуши – 30 фоиз (50 нафар), тиббиёт фанлари улуши – 11 фоиз (18 нафар)ни
ташкил этади. Қиёслаш учун таъкидлаш жоиз, 2016 йилгача бўлган даврда
хориждаги илмий даражалар дипломлари тасдиқлаш мураккаб бўлиб, 3 йил
давомида атиги 7 та диплом тан олинган, ҳозирда илгари мавжуд бўлган сунъий
тўсиқларни бартараф этишга эришилган бўлиб, мамлакатдаги илм ва фан учун
амалга оширилаётган реформалар халқаро интеграция тамойилини асосида
илгари сурилмоқда.
Жумладан, ҳозирда халқаро нуфузи баланд университетларда илмий иш
олиб бораётган, илм ва фан интеграцияси учун натижакор фаолиятга жалб
этилган ўзбек ёшлари бундан да кўп бўлиб, яқин 5 йилда бу кўрсаткичлар 2
баробарга кўпайиши кўзда тутилмоқда. Бу эса хорижда орттирилган илмий
тажрибага эга салоҳиятли кадрларнинг эртага мамлакатга берадиган фойдаси ва
мамлакат иқтисодиёти ва илм фанини ривожлантиришда қўшадиган ҳиссаси
бир неча баробар ортишини назарда тутади.
INNOVATSIYA 2021: DOLZARB MUAMMOLAR VA ZAMONAVIY YECHIM
Стр.
22
Албатта илм-фан ҳақида гапирилганда гендер тенглиги индикаторини
унутмаслик муҳим. Жамиятда ва илмий фаолиятда хотин-қизларнинг
фаоллигини янада ошириш, уларнинг самарали иштироки юзасидан шарт-
шароитлар яратилиши натижасида бугунги кунда илмий даражада
тасдиқланганлар таркибида аёлларнинг улуши 40 фоиз яқинни ташкил этади
(DSc бўйича 31 фоиз, PhD бўйича 36 фоиз).
Бугун университетларнинг илмий ва академик мавқеини мустаҳкамлаш
бўйича амалга оширилаётган яна бир муҳим ўзгариш борасида тўхталмай
бўлмайди. Олдинги даврдаги давлатнинг университетлар фаолиятидаги
назоратчилик функцияси тобора камайиб, мамлакатда илмий даражалар ва
илмий унвонларда мустақил тасдиқлаш бўйича университетларга ваколатлар
берилиши учун сиёсий даражада қарор қабул қилинди. Албатта буни босқичма-
босқич амалга оширилиши назарда тутилмоқда, аммо 10 йил ичида бунинг
натижасида универсиетларнинг илмий салоҳиятини ошириш, уларнинг чет эл
профессор ўқитувчиларини жалб этиш учун яхши имконият бўлиши, таълимни
интеграцияси ва интернационализация учун ҳам замин яратилиши борасида
прогноз қилиш мумкин. Бу ишларни нималарда кўриш мумкин: 2019 йилда
бинар ҳимоялар бўйича Ўзбекистон миллий университетига талабгорларни
фалсафа доктори (PhD) ва фан доктори (DSc) илмий даражаларида мустақил
тасдиқлаш ваколати берилди, 2020 йилда Математика институти ҳамда
Ўсимлик моддалари кимёси институти, Полимерлар кимёси ва физикаси
институти, Ўзбекистон миллий университети, Биофизика ва биокимё
институти, Ботаника институти, Қорақалпоқ давлат университети, Минерал
ресурслар институти ва Тошкент ахборот технологиялари университетига
талабгорларни фалсафа доктори (PhD) ва фан доктори (DSc) илмий
даражаларида мустақил тасдиқлаш ваколати берилди, 2020 йилда Тошкент
давлат педагогика университетига мазкур университет ходимларини илмий
унвонларда тасдиқлаш ҳуқуқи берилди.
Республика Фанлар академиясида илмий тадқиқотлар натижаларини
тижоратлаштириш ва иқтисодиёт соҳасига жорий этиш учун тасдиқланган 39 та
Do'stlaringiz bilan baham: |
