Ingenerlik geodeziyasi

  
I-BOB: GEODEZIYA TO`G`RISIDA UMUMIY MA`LUMOT  
 
 
1.1. INJENERLIK GEODEZIYASI FANI HAQIDA TUSHUNCHA   
1.1.1. “Injenerlik geodeziyasi” fani, uning vazifalari, xalq xo`jaligidagi  
ahamiyati  
  Injenerlik  geodeziyasi,  geodeziya  fanining  tarkibiy  qismi  bo`lib,  turli  xil  injenerlik 
ishlarini bajarishda qo`llaniladi.   
Geodeziya - yunoncha, geo - yer, deziya - o`lchash, bo`lish ma`nolarini bildiradi. 
Geoeziya  -  yerning  shakli  va  o`lchamlarini  aniqlash,  yer  sirtini  plan  va  kartalarda 
tasvirlash hamda xar-xil injenerlik masalalarini echishda bajariladigan o`lchash usullari 
to`g`risidagi fandir.  
  Geodezik o`lchashlar yer sirtida, dengizlarda, koinotda va yer ostida burchak, masofa 
va  balandliklarni  ulchash  asboblari  yordamida  olib  boriladi.  Jamiyat  taraqqiyotiga 
ko`ra geoeziya fani ham rivojlanib bir necha mustaqil fanlarga bo`lindi:  
  Oliy geoeziya - butun yer sirtini yoki uning katta qismlarini shakli va o`lchamlarini 
aniqlash, yer sirtida ayrim nuqtalar koordinatalari va balandliklarini yagona tizimda 
topish, yer qobig`ining gorizontal (yotik) va vertikal siljishini o`rganish kabi masalalarni 
xal qiladi.  
Topografiya  -  yer  sirtining  katta  bo`lmagan  bo`laklarining  karta  va  planlarini 
tuzish,  hamda  nuqtalarni  balandliklarini  aniqlash,  ularning  profili  (vertikal  kesimi)ni 
tasvirlash usullari bilan shug`ullanadi.