Ingenerlik geodeziyasi

  
  
  
  
   
  
Qurilmaning nomenklaturasi  
  

---

 
 
 
 
9
5
 
 
 
- 
Olib yurish uchun 
dasta  
- 
Optik vizir  
- 
Okulyar   
- 
Vertikal adilak 
fiksatori  
- 
Vertikal 
mikrometrik vint  
- 
Yassi adilak  
- 
Ekran  
- 
Klaviatura  
- 
Treger  
  
  
 
  
- 
Asbobning 
balandligi 
belgisi  
- 
Marka  
- 
Batareya   
- 
Gorizontal 
adilak fiksatori  
- 
Gorizontal 
mikrometrik 
vint  
- 
SD kartasi sloti 
& USB port  
  
  
  
  
Fokuslash halqasi  
  
Okulyar  
  
  
  
  
Yustirovkalash  
vinti  
  
  
  
Asbobning 
balandligi belgisi  
  
Seriya raqami  
  
  
RS-232C porti   
  
  
Klaviatura bilan asosiy operatsiyalar  

---

 
 
 
 
9
6
 
 
 
  
Klavishlar  
Tavsifi  
F1~F4  
Funkstiyalarni tanlash  
0~9  
Harfli yoki raqamli qiymatlarni kiritish  
  
Nuqtani kiritish  
  
+/- qiymatlarini kiritish  
Power  
Yoqish/o`chirish  
  
Sozlash moduliga kirish  
Cnfg  
Konfigurastiya moduliga kirish  
ESC  
Oldingi menyu yoki modulga o`tish  
Shift  
Harfli qiymatlardan sonlilariga o`tish  
Nishon turini o`zgartirish  
BC  
1.  Kiritish vaqtida xarakteristikani yo`q qilish  
2.  Elektron tenglash menyusiga o`tish  
Space  
Nishon va asbob balandligini kiritish  
Qora fazoni kiritish  
Func  
Boshqa sahifaga o`tish  
Ent  
Kiritish ma`lumotlarini tanlash/tasdiqlash  
Tanlangan opstiyani tasdiqlash  
  
3.5.  TEODOLIT S`YOMKASI VA UNING MOHIYATI. TEODOLIT  
YO`LINI PUNKTLARGA BOG`LASH, DALA O`LCHASH ISHLARI REJA:  
1.  Gorizontal burchak o`lchash mohiyati.  
2.  Ko`rish trubasini ko`zga va narsaga to`g`rilash.  

---

 
 
 
 
9
7
 
 
 
3.  Burchak o`lchash usullari.  
  
3.5.1. Gorizontal burchak o`lchash mohiyati.  
Joyda  bir  nuqtadan  chiqqan  ikki  yoki  bir  necha  yo`nalish  orasidagi 
burchaklarning gorizontal qo`yilishini o`lchash kerak bo`ladi. Masalan, V nuqtada (52-
rasm)  turib,  turli  balandlikda  yotuvchi  A  va  S  nuqtalarga  qarash  yo`li  bilan  ABC 
burchakning  gorizontal  qo`yilishi    ni  o`lchash  kerak  deylik.  Shakldan  ko`rinadiki,  S 
nuqta balandda, V va A nuqtalar esa S ga nisbatan pastlikda. Shunga ko`ra, VA va VS 
tomonlar orasidagi 
 qiya tekislikdagi burchak desak ABC  gorizontal proekstiyasi 
bo`ladi.    ning  qiymatini  aniqlash  uchun  shtativ  1  ustiga  aylanasi  graduslarga 
bo`lingan doira 2 gorizontal vaziyatda urnatiladi; uning markazi O dan chap nuqta S ga 
qarab p
ch
, keyin doirani qo`zg`atmay, o`ng nuqta A ga qarab n
o`
 sanoqlar olinsa,   bu 
sanoqlar ayirmasiga teng bo`ladi:  
=p
o`
-p
ch
,                                   (1)  
ya`ni  bir  nuqtadan  chiqqan  ikki  yo`nalish  orasidagi  burchakning  gorizontal 
qo`yilishi  o`ng  nuqtaga  qarab  olingan  sanoqdan  chap  nuqtaga  qarab  olingan 
sanoqning  ayirmasiga  teng.  Aylanasining  yo`nalgan  qirrasi  bo`laklarga  bo`lingan  va 
gorizontal holga keltirilib sanoq olinadigan doira 2 limb deyiladi. Agar O dan S ga va A 
ga qaralgan ko`rish nurlaridan vertikal tekisliklar o`tkazilsa, bu tekisliklar kollimastion 
tekisliklar deyiladi.  
Bu tekisliklar orasidagi burchak o`lchanadigan burchakning qiymati bo`ladi.  
Ikki chiziq orasidagi burchakni goniometr yordamida ham o`lchash mumkin. 
Asosan, burchakning gorizontal qo`yilishi teodolit yordamida o`lchanadi.  

---

 
 
 
 
9
8
 
 
 
 52-rasm. 
Gorizontal burchak o`lchash