Informatsion texnologiyalar

Davrlar 
Axborotdan 
foydalanish 
konsepsiyasi 
Axborot  tizimining  
turi 
Foydalanish maqsadi 
1950-1960 
y. 
Hisob  hujjatlarining 
qog‘ozli oqimi 
Hisob 
hujjatlarini 
elektromexanik 
mashi-nalarda 
qayta 
ishlovchi ATlari 
Hujjatlarni  qayta  ishlash 
sur’atlarini oshirish. 
Turli  schetlarni 
qayta 
ishlashni 
va 
oylik 
maoshni 
hisoblash 
jarayonlarini 
soddalashtirish 
1960-1970 
Hisobotlarni 
Ishlab 
chiqarishning  Hisobotlarni  tayyorlashni 

---

 
26 
y. 
tayyorlashda  asosiy 
yordam 
axborotlari 
uchun 
boshqaruvning 
axborot  tizimlari 
tezlatish 
1970-1980 
y. 
Savdo-sotiq  ustidan 
boshqaruv nazorati 
Qaror  qabul  qilishni 
qo‘llab-quvvatlovchi 
ATlar.  
Eng  maqbul  yechimni 
topish 
1980-2000 
y. 
Axborot-raqobatli 
ustunliklarni 
ta’-
minlovchi 
strategik 
resurs 
Strategik 
ATlari. 
Avtomatlashtirilgan 
idoralar. 
Firmaning  yashashi  va 
ravnaq topishi. 
Dastlabki  axborot  tizimlari  (AT)  o‘tgan  asrning  50-yillarida  yaratilgan. 
60-yillarda  yaratilgan  ATlaridan  olingan  ma’lumotlar  turli  darajadagi  davriy 
hisobotlarni  yaratishda    qo‘llanila  boshladi.  70  -  80-yillarda  ATlar  boshqaruv 
nazoratining  vositasi  sifatida  ishlatila  boshladi.  80-yillardan  boshlab  ATlar 
axborotlarning  strategik  manbai  sifatida  boshqaruvning  barcha  bo‘g‘inlarida 
ishlatila boshlandi. 
5. Axborot tizimidagi jarayonlar.  
Iqtisodiy obyekt tizim sifatida, boshqarish tizimi 
 
 Axborot tizimining faoliyatini ta’minlovchi jarayonlar shartli ravishda 
quyidagi bloklardan iborat: 
  axborotlarni tashqi yoki ichki manbalardan kiritish; 
  kiritilgan axborotlarni qayta ishlash va qulay ko‘rinishda tasvirlash; 
  axborotlarni iste’molchilarga chiqarish yoki boshqa ATlarga uzatish; 
  teskari  aloqa  –  mazkur  tashkilot  personali  tomonidan  qayta  ishlanib 
yana kiritiladigan axborot. 
Axborot tizimlari  quyidagi xususiyatlarga egalar: 

---

 
27 
  har  qanday  AT  tizimni  yaratishning  umumiy  tamoyillariga  binoan 
tahlil qilinishi, qurilishi va boshqarilishi mumkin; 
  AT o‘zgaruvchan va taraqqiy etuvchidir; 
  AT ni yaratishda tizimli yondashishga amal qilinadi; 
  AT  ning  mahsuloti  bo‘lmish  axborotga  asoslangan  holda  qarorlar 
qabul qilinishi mumkin; 
  AT  ni  axborotlarni  qayta  ishlashning  inson-kompyuter  tizimi  sifatida 
qarash mumkin.