Informatika va programmalash



Download 1,53 Mb.
bet36/74
Sana13.07.2022
Hajmi1,53 Mb.
#786339
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   74
Bog'liq
Informatika va programmalash

§3.10. Sikl operatorlari


Biz takrorlanuvchi algoritmlarning sharti oldin berilgan, keyin berilgan va parametrga bog‘liq turlarini ko‘rib o‘tgan edik. Paskal tilida takrorlanuvchi jarayonlarni programmalash uchun maxsus 3 ta sikl operatorlari mavjud:



  • Parametrli sikl operatori (For)

  • Sharti keyin berilgan sikl operatori (Repeat until)

  • Sharti oldin berilgan sikl operatori (while do)



Parametrli sikl operatori. Bu operator parametrli takrorlash operatori ham deyiladi. Uni ishlatish uchun takrorlash jarayoni quyidagi qoidalarga ega bo‘lishi kerak: jarayonining takrorlanish soni uning bajarilishidan oldin ma’lum bo‘lish kerak; takrorlash jarayonini skalyar turdagi o‘zgaruvchi boshqaradi. Bu o‘zgaruvchi berilgan boshlang‘ich qiymatdan berilgan oxirgi qiymatgacha ketma-ket qiymatlarni qabul qiladi. Ko‘pincha quyidagi takrorlash operatori ishlatiladi:
for V: =E1 to E2 do S;
bu yerda for (uchun) , to (o‘sib boradi) va do (bajarish) - xizmatchi so‘zlar, V - skalyar turdagi o‘zgaruvchi (haqiqiydan tashqari) - takrorlash parametri, E1 va E2 - V turdagi ifodalar, S - operator - takrorlash tanasi.
Bu operatorni ishlash tamoyilini tushintiramiz: V takrorlash parametriga E1 boshlang‘ich qiymatidan boshlab, E2 oxirgi qiymatigacha ketma-ket qiymatlar beriladi va har bittasi uchun S operatori bajariladi. E1 va E2 qiymatlari takrorlash jarayoni boshlanishidan oldin faqat bir marta hisoblanadi, S operatori V qiymatini o‘zgartirishi mumkin emas. Agar E2Shunday qilib, arifmetik takrorlash operatorini quyidagi operatorlar ketma-ketligi yordamida yozish mumkin (vn va vk - V turdagi yordamchi o‘zgaruvchilar):
vn: = E1;
vk: =E2;
if vn<=vk then
begin
V: =vn; S; V: =succ(V); S; V: =succ(V); S; . . . ; V: =vk; S
end;
Paskalda takrorlash tugaganidan keyin V-ning qiymati noaniq hisoblanadi. Arifmetik takrorlash operatorini ishlatib, berilgan n uchun y=1+2+3+. . . +n quyidagcha yechish mumkin:
y: =0; for i: =1 to n do y: =y+i;
Ba’zida takrorlash parametrini kamayib borish tartibida o‘zgarishi kerak bo‘ladi. Bunday hollarda Paskalda takrorlash operatorining quyidagi shakli mavjud:
for V:E1 downto E2 do S;
bu yerda downto (kamayib borish) - xizmatchi so‘z. Bu ko‘rinishidagi takrorlash operatori quyidagi operatorlar ketma-ketligiga ekvivalent:
vn: =E1; vk: =E2;
if vn>=vk then
begin
V: =vn; S; V: =pred(V); S; V: =pred(V); S;. . . ;V: =vk; S
end;
Yuqorida keltirilgan masalani bu operator yordamida quyidagicha yechish mumkin:
y: =0; for i: =n downto 1 do y: =y+i;
1-misol:
Program Sum;
Var i: integer;
S: real;
Begin read(n);
S:0;
For i:1 to n do s:s1/sqr(x);
Write(s)
end.


2-misol:
Lotin alfavitidagi kichik harflar chop etilsin.
Program chart;
Var c: char;
Begin
For c:a to z do write (s)
end.


3-misol:
Program F1;
var n, i: integer,
b: boolean;
c: char;
begin read(n);
For i:1 to n do write (i);
For i:10 downto 10 do write(i);
For c:z downto a do write(s);
For b: False to true do write(b)
end.



Download 1,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   74




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish